به دنبال فراخوانی دوست خوبم ، جناب آقای پاپی ، چهارشنبه پس از نیم روز راهی استان لرستان ، شهرستان خرّم آباد ، بخش پاپی ، روستای سنگ تراشان شدیم تا ضمن دیدار دوباره با آقای پاپی عزیز از سه جای دیدنی استان هم بازدیدی داشته باشیم . روستای زیبای سنگ تراشان در میانه ی جنگل های انبوه بلوط در 35 کیلومتری شهر خرّم اباد ، واقع شده و از روستاهای کهن استان است . در سال 90 و در سفر استانی لرستان با آقای پاپی در این روستا ، آشنا شدم و از آن پس ، پیوندمان ، برقرار ماند . شام را در خانه ی روستایی ایشان ، صذرف کرده و سپس برای خواب به اتاقک کوچک کنار مسجد میرویم .
پنج شنبه 18 شهریور ماه ، پس از بازدیدی کوتاه از آبشار نوژیان که در 5 کیلومتری این روستا ، قرار گرفته است به بازدید از دیدنی های زیر میپردازیم :
1 )) منطقه ی تاریخی پاتخت
محوطه تاریخی سنگ تراشان که در سال ۱۳۸۲ سر از خاک بیرون آورد ، دربردارنده ی چیزها و آثار تاریخی هم پیوند به عصر آهن است که کشف آن ها ، سبب شگفتی بسیار پژوهشگران شد . این محوّطه ی تاریخی در منطقه ی نوژیان خرّم آباد در روستایی به همین نام ، قرار دارد . چیزهای یافت شده در این منطقه ، جزء کم مانندترین و گران بهاترین گنجینه های کشف شده ی مفرغی جهان به شمار میرود . تا کنون ۶ نوبت کاوش در این منطقه ، انجام گرفته است که چیزهای به دست آمده از این کاوش ها در گنجینه ی دژ فلک الافلاک ، نگه داری می شود .
این منطقه در فاصله ی بسیار نزدیکی از روستا ، قرار گرفته است و امروزه به جز سنگ های بزرگ و بعضاً صیقل داده شده و آثار کند و کاوها ، چیزی در آن ، دیده نمی شود . خود آقای پاپی ، شاهد درآوردن چیزهای گران بها و کهن از جمله چاقوها و نیزه های ارزشمند از این جا توسّط کارشناسان میراث فرهنگی بوده است .
2 )) مناره ی آجری
میل راهنما یا مناره ی مسجد شهر شاپورخواست یا مناره ی آجری در خیابان های ورودی شهر خرّم آباد از سوی اهواز و در میانه ی یک بوستان زیبا ، قرار گرفته است . سازه ایست آجری و استوانه ای شکل با مقطعی چهارگوش با سنگ های چهارتراش که بلندی آن از بالا تا روی پایه ی سنگی ، 20 / 26 متر و با پایه ی سنگی تا کف زمین به 45 / 29 متر می رسد . بر پایه ی بررسی وضع دریچه های روشنایی ، چنین گمان میرود که بلندای راستین آن ، بیش تر از این بوده است . ستونی استوانه ای در میانه ی مناره ، ساخته شده که 99 پلّه به گرد آن می چرخد تا به سر مناره برسد . سادگی ساخت سازه و گردبودن آن ، گونه ای تفاوت سبک معماری ساخت این گونه سازه ها را با نمونه ی همانند سایر مناطق ، نشان میدهد . در ورودی مناره ، رو به خاور است . کاربری این سازه در زمان خود ، راهنمای کاروانیان و یا مناره ای برای مسجد شهر شاپورخواست در همین حوالی بوده است .
3 )) گرداب سنگی
این سازه در کناره ی میدان تختی و در کنار یک بوستان کوچک ، قرار گرفته است . نام دیگر آن ، گرداب بردینه میباشد و منسوب به دوره ی ساسانیست . سازه ایست گرد متشکّل از یک دیواره ی بزرگ سنگی گرداگرد چشمه ای فصلی . قطر این سازه ، 18 متر با محیط 256 متر مربّع با پهنای 3 متر و ژرفای آن تا کف ، 10 متر میباشد . این سازه ، دارای دریچه ای به ابعاد 90 در 16 برای رهنمون کردن آب آشامیدنی و پراکنش آن در سطح شهر شاپورخواست ، سیراب کردن زمین ها و بهره برداری از آسیاب های آبی بوده است . مواد و مصالح آن از سنگ های لاشه همراه ملات ساروج ( آهک ، گچ و جز آن ها ) میباشد . همینک ، آبی لجن پوش در این گرداب بزرگ ، دیده میشود و یک بیرون روی آب ، آن را به جویی بزرگ ، رهنمخون میسازد .
دریچه ی بیرون روی آب
پشت نوشته ی یک کامیون در راه برگشت به قزوین :
اهورامزدا را سپاس
این عکس را میرحسین با گوشی گرفت .