کرمان گردی

اشکان هاشمی 25 خرداد 1397 باغ ها, دژها, غارها, کرمان ارسال دیدگاه 1,538 بازدید

میخواهم به کرمان بروم ؛ دیار کریمان . مهد کویر و پسته و کلمپه . تا استان کرمان ، راه درازی را در پیش دارم ؛ ولی شوق سفر ، سختی دوری راه را برایم ، شیرین و آسان میسازد . امّا به شب میخورم و تصمیم میگرم در کنار مسجدی میان راهی ، شب را به بامدادان برسانم . از خواب که برمیخزم به سوی کرمان ، راه را پی میگیرم . اندکی که میروم ، تابلوی شهر دهج را در سمت راستم میبینم که با راهی دراز در دل بیابان از راه اصلی مهریز به کرمان ، جدا میشود . وارد راه دهج میشوم و راهی بلند را پی میگیرم تا به شهر دهج میرسم . از این راه تا دهج ، 40 کیلومتر است . در شهر کوچک دهج ، ناشتایی اندکی را میخورم و مقداری هم موادّ خوراکی میخرم تا آذوقه ی راهم تا غار باشد . در شهر دهج ، راه رسیدن به غار ایّوب را با نصب تابلوهایی ، مشخّص کرده اند . از دهج تا غار ایّوب ، 15 کیلومتر راه است که 4 کیلومتر آن ، خاکیست . از راه آسفالته که وارد راه خاکی میشویم ، به نخستین شاخه ای سمت چپ و سپس در سه راهی دوم نیز به سمت چپ میرویم . از این راه ، باید راهی را که با تیرهای چراغ برق ، مشخّص میشود ، پی گرفت تا به غار رسید .

1 )) غار ایّوب دهج

عوارض ورودی غار ، 50 هزار ریال است و با خودرو ، میتوان تا پای کوهی که غار بر فراز آن است ، رفت . از یک راه پاکوب مناسب ، میتوان به دهانه ی غار رسید . این راه پاکوب را در 40 دقیقه ، میتوان پیمود . دهانه ی غار ، بسیار بزرگ است و میگویند بزرگ ترین دهانه ی غارهای آذرین ایران میباشد . درون غار ، چشمه ی پرآبیست که با یک شیر آب ، مجهّز شده است . نوشیدن از آب این چشمه ، پس از 40 دقیقه کوهپیمایی در گرما ، بسیار انرژی بخش است . در کنار چشمه ، حوضی سنگیست به نام حوض آرزوها که به اعتقادات قدیمی مردمان برمیگردد . به بالادست غار هم میتوان رفت . برای این دسترسی ، باید از راهی که بخشی از آن با پلّه های سنگی و بخشی دیگر با میله های پایدار ، ایمن سازی شده است ، گذر کرد . این راه به زیارتگاه ایّوب میرسد که غار ، نام خودش را از او گرفته است .

از فراز کوه غار ، میتوان این دیدگاه را نگاه کرد .

پس از دیدن غار زیبای ایّوب ، راه را به سوی کرمان ، پی میگیریم . از کنار باغ های بزرگ و گسترده ی پسته در نزدیکی شهر رفسنجان میگذریم و سرانجام به کرمان زیبا میرسیم . در کرمان ، قصد داریم از باغ و ساختمان فتح آباد ، بازدید داشته باشیم .

2 )) باغ و ساختمان فتح آباد

این مرکز تاریخی و گردشگری در بیرون شهر کرمان و در شهر کوچک اختیارآباد ، قرار دارد که فاصله ی کمی با کرمان دارد . به باغ میرسیم و پس از خریدن بلیط به بهای سی هزار ریال ، وارد باغ میشویم . سه آخشیج ( عنصر ) در ساخت باغ های ایرانی در این باغ نیز دیده میشوند : کوشک ؛ آب و درختان . البتّه این باغ در ساخت جدید خویش ، دارای قهوه سرا و رستوران نیز شده است . کوشک در سه چهارم پایانی باغ ، قرار گرفته ؛ حوض بزرگی در میانه ی راهی که به کوشک ، پایان میگیرد و درختان و گیاهان سبز در اطراف این راه و کوشک . ورود به باغ از راهیست سنگ فرش شده که با تندیسی در همان آغازش ، از شما ، پذیرایی میکند . بر بالای در کوچک کوشک ، عبارت (( باغ فتح آباد )) ، نوشته شده است بر زمینه ای آبی رنگ و زیبا . کوشک ، سپید رنگ است با کف و سقفی چوبی و قهوه ای . درون کوشک ، افزون بر این که به گنجینه ی استانداران استان کرمان از گذشته تا کنون ، ویژه شده ، دارای نگاره هایی است از مراحل ساخت و بازسازی کوشک و باغ . کوشک در دو طبقه ، ساخته شده و جلوی در ورودی اش نیز با حوضی کوچک ، آراسته گشته است .

با این تندیس به شما ، خوشآمد میگویند .

ورودی کوشک

سازنده ی همه ی درهای باغ ، استاد حسین مقیمی یزدی است که نامش بر درهای کوشک ، نگاشته شده است .

باغ ساختمان فتح آباد با نام دیگر باغ بیگلربیگی از جمله باغ های تاریخی کرمان است که در سال 1218 کوچی خورشیدی ، توسّط فضل علی خان قراباغی ، ملقّب به بیگلربیگی ، حاکم وقت کرمان در زمان حکومت محمّدشاه قاجار ، پی ریزی شده و توسّط فرزند او ، حسین علی خان به پایان رسید . این باغ تاریخی که از آن به عنوان الگوی ساخت باغ شازده ی ماهان ، یاد میشود با عرصه ی 140 هزار و اعیانی 4 هزار متر مربّع که از آن مانده در میانه ی کشتزار فتح آباد ، واقع شده و آب آن از راه یکی از پرآب ترین و نامدارترین قنات های کرمان با نام قنات فتح آباد ، فراهم میشده است . اصلی ترین سازه ی مجموعه ، ساختمان مرکزی با دو بال جنوبی میباشد که هسته ی اصلی مجموعه را شکل میدهد . پس از آن ، ساختمان چهارفصل با قرارگیری در سمت خاوری ساختمان مرکزی برای تفریح ، مورد بهره گیری قرار میگرفته است . آرایه های گچ بری این دو سازه به عنوان الگوی همه ی آرایه های گچ بری سازه های تاریخی استان شناخته شده و آب نمای دراز محور اصلی باغ با درازای 120 متر در گونه ی خود ، بی مانند است . هم چنین در بخش کشاورزی ، فراورده های گوناگون و فراوانی که در گذشته در این باغ ، کشت میشده اند ، آن را زبانزد ویژه گان و همه گان کرده بود . باغ فتح آإباد از موقوفات زنده یاد رستم خان امیری است که در تاریخ دی ماه 1352 ، وقف گردیده است . این باغ در تاریخ 12 بهمن 1381 با شماره ی ثبت 7284 به عنوان یکی از آثار مردمی ایران به ثبت رسیده و کارهای بازسازی آن ، توسّط بنیاد اجرائی توسعه و عمران موقوفات استان کرمان و با هم کاری اداره ی کلّ اوقاف و امور خیریّه ی استان کرمان و با کوشش استاندار ، آقای علی رضا رزم حسینی و همه ی مدیران استان در سال های 93 تا 94 خورشیدی به پایان رسید .

بخش های گوناگون باغ ، عبارتند از :

ورودی ؛ نگهبانی ؛ سرویس بهداشتی ؛ باغ اختیارآبادی ؛ باغ گل خانه ( رستوران روباز ) ؛ باغ خیابان ( باغ گیاهان دارویی ) ؛ باغ پسته ؛ ساختمان مرکزی ؛ ساختمان چهارفصل ؛ باغ میوه

باغ میوه :

این باغ با گستره ی 7 / 3 هکتار و در قالب 16 بریده به کشت 14 گونه درخت میوه ده دربردارنده ی زیتون ، زرشک ، انار ، عنّاب ، هلو ، گلابی ، آلوزرد ، توت ، به ، سیب ، خرمالو ، شلیل ، انجیر ، انگور و دو گونه درخت غیر میوه دربردارنده ی اقاقیا و زبان گنجشک و هم چنین زعفران ، ویژه شده است .

لازم به یادآوری است که در گذشته ، درختان انگور بر روی داربست هایی قرار گرفته بر پایه ای از ستون های گلین ، سوار میشدند که در باغ های نواحی کرمان ، اختیارآباد و ماهان ، مرسوم بوده و به گودین ، نامدار میباشند .در این بخش از باغ برای برپا نگاه داشتن درختان انگور از گودین ، بهره برده شده است .

در بخشی از باغ نیز میتوان به تماشای کپر نشست ؛ همان سرپوشی که کویرنشینان با آن ، خو دارند .

به شهر انار میرویم که در راه برگشت به سوی قزوین ، قرار گرفته است . بنا بر این است که در این شهر از ارگ تاریخی انار ، دیدن کنیم .

پس از خوابیدن در شبی آرام در کنار یک مسجد و برخاستن بامدادی و خوردن ناشتایی به سوی ارگ میرویم که در مرکز شهر انار ، قرار گرفته است .

3 )) ارگ انار

ارگ زیبای انار با سیاطه ای خشتی ، دارای شکوه بسیاریست که در نگاره ها ، میتوان آن را دید . چندین برج سالم با جاهایی ویژه ی تیراندازی . یک باروی باشکوه و زیبا و کنگره دار .