ساعت 7 بامداد روز شنبه به سوی تهران به راه میافتیم تا در یک روز خلوت و خوب از چند جای دیدنی این شهر ، بازدید داشته باشیم . در این سفر ، میرحسین و زینب ، مرا هم راهی میکنند .
1 )) بازار تجریش
پس از رسیدن به تهران و از راه بزرگ راه های همّت و چمران و خیابان زیبای ولیّ عصر ، خود را به میدان تجریش میرسانیم تا از بازار تجریش که در کنار پیشوازاده صالح ، قرار گرفته است ، دیدن بکنیم . گفته میشود که این بازار ، دارای نخستین سقف شیروانی در میان همه ی سازه های کشور است ؛ اگر این گونه باشد ، نکته ی جالبی خواهد بود . یک سقف شیروانی بلند که با سازه های فلزّی ، استوار گشته بر فراز بازار ، دیده میشود .
2 )) کوچه ی چتری
یک کوچه با طرّاحی مبتکرانه و زیبا در خیابان انقلاب ، نرسیده به میدان انقلاب ، میان جمال زاده ی جنوبی و میدان انقلاب هست که به کوچه ی چتری ، نامدار شده است . نام اصلی این کوچه ، مهرناز میباشد ولی به خاطر ذوق سرشار شهرداری منطقه و کمک و یاری کسبه ی کوچه با نصب چترهای رنگی و زیبا که گویا از بندرانزلی ، خریداری شده اند به کوچه ی چتری ، نامدار شده است . درازای کوچه ، اندک است ولی صفا و هنرش ، بسیار . در میانه ی کوچه با نصب صندلی هایی ، فضائی را برای نشستن و بهره گیری از این هنر سرشار ، تعبیه نموده اند . هم چنین آغاز کوچه را با راه بندهای زیبایی به شکل شخصیّت های کارتونی و مجازی برای گذر خودروها بسته اند . نکته ی خوب در چترها ، رنگی بودن آن هاست که به راستی بر زیبایی آسمان و فضای این منطقه ، تأثیر گذاشته است . یک کافه هم در این کوچه هست که نام خود را از چترها به عاریت گرفته : کافه چتر .
3 )) خیابان نوفل لوشاتو
یکی از خیابان های زیبا و قدیمی تهران است که در حدّ فاصل خیابان های فردوسی و ولیّ عصر ، قرار گرفته است . نام این خیابان را از آن جا ، نوفل لوشاتو گذاشته اند که سفارت خانه ی فرانسه در این خیابان ، قرار گرفته و به پاس میهمان نوازی فرانسوی ها از روح الله خمینی در ماه های منتهی به انقلاب 57 در شهر کوچک نوفل لوشاتو ، این نام را برای این خیابان برگزیده اند . خیابان هانری کوربن ؛ سفارت خانه های بریتانیا ، واتیکان ، روسیه و ایتالیا ؛ خیابان میرزاکوچک خان و چندین ساختمان زیبای قدیمی در این خیابان ، چشمنوازی میکنند . این خیابان از سمت خیابان فردوسی ، یک سویه است . کوچه ی نامدار و گیرای لولاگر نیز که مورد بازدید ما قرار میگیرد در همین خیابان است . این خیابان در ناحیّه ی یک منطقه ی 12 شهرداری تهران ، واقع شده است .
4 )) کوچه ی لولاگر
قدیمی ترین پیتزافروشی تهران در کوچه ی لولاگر
این کوچه که در خیابان نوفل لوشاتو ، قرار گرفته ، کوچه ی کوتاهیست ولی به خاطر دو چیزش ، نامدار شده است : یکی ، آن که ورودی و خروجی کوچه ، در دارد و دیگر ، آن که چند تا از مهم ترین ساختمان های آن به گونه ی قرینه ، ساخته شده اند ؛ یعنی دقیقاً یا تقریباً همانند یک دیگر و رو به روی هم دیگر . قدیمی ترین پیتزافروشی تهران به نام پیتزافروشی داوود نیز در این کوچه است . کوچه ی لولاگر از خیابان نوفل لوشاتو ، آغاز میشود و به کوچه ی ازهری ، پایان میگیرد . گویا لولاگرها از خانواده های قدیمی تهران بوده اند که 78 سال پیش ، خانه های این کوچه را برای زندگی خود ساخته بوده اند .
5 )) کوچه ی برلن
راه درازی را از خیابان سعدی میپیماییم تا به خیابان لاله زار برسیم . این خیابان را همیشه دوست داشته ام ؛ زیرا نشانه ی تهران قدیم است ؛ نشانه ی زیبایی ها و تاریخ کهنش . یکی از جاهای قدیمی این خیابان ، کوچه ی برلن است که در نقاط پایانی این خیابان ، قرار دارد ؛ پس از تقاطع جمهوری به پایین در سمت چپ خیابان . کوچه ی برلن ، نام خود را از پایتخت آلمان گرفته است ؛ چرا که سفارت آلمان ، یکی از درهای ورودی اش را به این کوچه ، پیوند زده است . یک کوچه به نام بلژیک نیز از این کوچه ، شاخه میشود . دو سوی کوچه را مغازه های گوناگونی گرفته اند . از لاله زار ، آغاز میشود و به فردوسی میرسد . این کوچه نیز جزء شهرداری منطقه ی 12 ، ناحیّه ی یک است . شماره ی کوچه هم 9 هست . کف کوچه ، سنگ فرش شده است .
این عکس های قدیمی را در کنجی از کوچه می یابم .
6 )) کوچه ی مروی
از همین جا و قدم زنان ، راه خیابان ناصر خسرو را در پیش میگیریم تا از کوچه ی مروی در این خیابان که رو به روی شمس العماره ، قرار گرفته و از کوچه های قدیمی تهران است ، دیدن بکنیم . در همان آغاز کوچه میتوانید یک ساختمان زیبا را در سمت راست تان به دید بنشینید . سرای مظفّریان هم در آغاز این کوچه است . کف کوچه ، سنگ فرش شده و دو سمت آن به گونه ی بسیار دلنشینی ، آراسته گشته است . کوچه را که پی بگیرید به بازارچه ی مروی میرسید ؛ یعنی همان کوچه ، ناگهان به بازارچه ای مسقّف و زیبا ، تبدیل میشود . یکی دیگر از کارهای زیباسازی در این کوچه ، نقّاشی های دیواری در دو سوی آن است . چند خانه یا ساختمان قدیمی در کوچه هستند که چشم ها را مینوازند . مسجدی به نام مسجد اکراد فیلی در پایان این کوچه ، دیده میشود . این کوچه نیز جزء منطقه ی 12 تهران است . این کوچه ، نام خود را از حوزه ی دانشی مروی که در آغازین گام های کوچه هست ، گرفته است .
7 )) مسجد امام خمینی
این مسجد زیبا و بزرگ در دل بازار تهران ، قرار دارد . دسترسی بدان از همین سمت خیابان ناصر خسرو ، بسیار ساده است . سردر اپاختری بلند با یک ستون زیبای ساعتدار ، چهار شبستان در چهار سوی ، یک حوض در میانه ی حیاط ، مقرنس کاری های بسیار چشمنواز ، درهای منبّت کاری شده ، گنبدخانه های هنرمندانه و متن وقف نامه با خطّی زیبا بر بالای یکی از درها از دیدنی های این مسجد هستند .
مسجد امام خمینی ( شاه پیشین ) از سازه های ساخته شده در دوره ی قاجاریّه به گستره ی 10 هزار متر مربّع میباشد . این مسجد 4 ایوانی ، دارای سه در ورودی خاوری ، باختری و اپاختری میباشد . پس از هر سه در ورودی ، وارد هشتی و ایوان شده و به صحن مسجد میرسیم . در میانه ی صحن ، حوض چهارگوش هست . این مسجد ، دارای سه شبستان در بر اپاختر خاوری ، نیم روز خاوری و نیم روز باختری میباشد . از آرایه های به کار رفته در سازه ، میتوان به آجرکاری ، خطّاطی ، کتیبه نویسی ، کاشی کاری ، مقرنس ، منبّت کاری و سنگ تراشی ، اشاره داشت .
هنرمندانی چون اسدالله عابدین ، اسدالله حسینی ، احمد علی اصغر ، مصطفی طباطبائی ، ابراهیم کاظم و جز آن ها ، کاشی کاری این سازه را بر توان داشته اند . کتیبه نویس این مسجد نیز آقا مهدی ملک الکتّاب است .
این سازه ی تاریخی در مورّخ 1 / 7 / 1363 به شماره ی 1467 در سیاهه ی آثار مردمی ایران به ثبت رسیده است .