ایرانگشت ایران و ایرانگردی سفر
خیابان کوروش
1 آبان 1394
1 )) خیابان کوروش که پس از انقلاب اسلامی ، خیابان شهید انصاری ( نخستین جان باخته ی کاسپین در جنگ ) ، نامیده شد در سمت خاوری ـ باختری ، کشیده شده است و یکی از خیابان های اصلی در مناطق جنوبی شهر به شمار میآید .
2 )) خیابانگردی من از تقاطع کوروش ـ پیغمبریه ـ سپه و هلال سرخ ، آغاز میشود و پس از گذر از تقاطع مولوی ـ کوروش و تقاطع نوّاب صفوی ـ کوروش به سه راه اسدآبادی ـ کوروش میرسم .
3 )) مغازه ها و بنیادهای این خیابان ، عبارتند از :
مؤسّسه ی نیکوکاری محبّان حضرت رسول اکرم ، فروشگاه کاسپین ، فروشگاه رؤوف ، فروشگاه لوازم قنّادی برادران حاج فتح علی ، قاب و شیشه ی توحید ، قاب و آیینه ی معین ، ظروف یک بار مصرف افشار ، پخش لوازم بهداشتی و آرایشی میلاد ، شرکت صنایع پند ، فروشگاه ظروف یک بار مصرف تشریفات ، آژانس مسافرتی تک ، برنج لطفی ، شب رنگ فرجی ، توزین تراز ، فراسو توزین ، پخش کامبیز ، صنایع غذائی کامبیز ، مسجد هفت در ، بورس برنج رزّازیان ، بورس برنج تابش و پسران ، کلوچه ی نوشین ، بانک کشاورزی ، پخش موادّ غذائی خیّاط ها ، فرآورده های بهنوش ، برنج وهّابی ، صنایع الکترونیک منصور ، بانک مسکن ، پخش موادّ غذائی سعید ضیاآبادی ، آجیل سرای امینی ، قند و شکر امینی ، پخش موادّ غذائی اردکانی ، گروه تجاری مای بی بی ، فروشگاه بهداشتی کارآگاه ، پخش موادّ غذائی مهر ، پخش موادّ غذائی بهداشتی امیدوار و جعفری پور ، مرکز پخش موادّ غذائی پگاه ، فروشگاه خلج ، رنگ ابزار ، بورس سرویس بلور ، پخش آجیل بزرگ مهر ، فروشگاه قائم ، پخش تخم مرغ محسن ، فرآورده های گوشتی مهام ، موادّ غذائی ثامن ، موادّ غذائی توسّلی ، ظروف یک بار مصرف شهریار ، پخش تخم مرغ خوانساری ، بورس برنج اخوان احمدی ، پخش لوازم التّحریر فدک ، پخش موادّ غذائی نگین ، پخش موادّ غذائی برادران کاظمی ، کارگاه تولیدی تابلوفرش مرینوس ، بورس خرمای قاسمی ، دفتر پیشخوان خدمات دولت ، ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند استان ، بیمه ی دی نمایندگی سلطانی فر ، لوازم بهداشتی آرایشی عدل ، عطّاری حکیم ، پخش تخم مرغ شهروند ، شرکت خشکبار طلایی پاسارگاد ، پخش موادّ غذائی و بهداشتی اکبرشاهی ، فروشگاه نایلون اخوان قربانی ، فروشگاه ظروف یک بار مصرف مرکزی ، سازمان اتوبوسرانی قزوین ، آجیل و خشکبار مستانه ، دفتر مهندسی ساختمان شماره ی 155 ، پارکینگ عمومی شبانه روزی شهیدانصاری ، دکوراسیون کوروش ، شرکت سماوات گشت البرز ، ساختمان قائم آل محمّد ، پخش سیگار صادق ، بیمه ی ایران نمایندگی غلامی ، خرمای پردیس ، مجتمع دندان سازان حرفه ای استان قزوین ، قارچ قزوین ، برنج بهروز ، پخش آجیل و خشکبار بزرگ مهر ، فروشگاه پروتئین پارس ، پخش نمک حافظ ، پخش فرآورده های دامی منجمد کوروش ، اتّحادیّه ی آهن فروشان قزوین ، ساختمان ان 12 ، پخش تخم مرغ نوین ، اتّحادیّه ی الکترومکانیک قزوین ، شرکت دشتابی یاوران ، شرکت ابتکار نوین البرز ، رنگ هیراد شیمی ، فروشگاه ابزار نصر ، مرکز پخش ثامن پلاستیک ، فروشگاته ایران یدک ، شرکت فنّی مهندسی اندیشه پرداز ، فروشگاه البرز ، صبالوله ی سپاهان ، فروشگاه ابزار صنعتی البرز ، تهیّه و توزیع لوازم یدکی دستگاه راهسازی کریم غیاث پور ، نمایندگی سایپا ، فروشگاه محمّدی ، بیمه ی دی نمایندگی محمّدی ، تکنوپیچ محمّدی ، آهن آلات پارس ، فروشگاه روغن گلشن پور ، دوزندگی اتومبیل ، فروشگاه لنت پارت ، شرکت پولاد عمران آپادانا ، پخش تخم مرغ کوثر ، آجیل حاج مهدی خشکباری ، ناحیّه ی یک خدمات مشترکین آب و فاضلاب قزوین ، دخانیّات شعبان جعفری ، موادّ غذائی و بهداشتی میثم ، پخش موادّ غذائی سیّدحمید حسینی ، پخش موادّ غذائی برادران چگینی ، داروخانه ی دام پزشکی دکتر ملکوتی ، فروئشگاه حصاری ، سازمان مدیریّت و نظارت بر تاکسیرانی قزوین ، غذاپزی کوروش ، پخش تخم مرغ روزانه ، صبحانه ی عموعلی ، پخش آجیل و خشکبار المهدی ، فروشگاه نوین ابزار ، مجتمع تجاری اداری شهید انصاری ، کالاپخش معراج ، فروشگاه توسی ، دفتر فروش شرکت پخش صنایع لبنی البرز بیتا شیر ، کلینیک مددکاری اجتماعی معین ، آجیل تشریفات ، پایگاه سنجش بینایی ، بیمه ی دانا نمایندگی شعبانی ، پاستیل ببتو ، بانک سپه ، دفتر رسمی ازدواج شماره ی 5 ، صنایع غذائی شاعری ، پخش موادّ غذائی امید ، پخش خرمای بم ، تخم مرغ سکّاک ، لبنیّات الزّهرا ، لبنیّات امیر ، دکتر زنجانی ، تخم مرغ نازنین ، پخش موادّ غذائی اصپغری ، تالار پذیرایی میلاد ، نمایندگی انحصاری آرد و ماکارونی آذر ، بانک کشاورزی ، مرکز درمان سوء مصرف موادّ افق ، بورس برنج خدابخشی ، بانک ملّت ، شرکت پخش سراسری پویا ، فروشگاه محمّد ، محصولات برقی آرایشی و پیرایشی پروئیتچه ، پخش موادّ غذائی بهداشتی 121 ، خشکبار و حبوب تختی ، بانک ملّی ایران ، حسینیّه ی شهدا ، دفتر اسناد رسمی شماره ی 18 ، فروشاه موادّ غذائی اخوان محمودی ، لبنیّات 135 ، تعمیرگاه ایمان ، مرکز پخش ظروف یک بار مصرف مجلسی ، موادّ غذائی خیّاط ها ، تراز سنجش ، سانترال الکتریک ، سوپر عظیم زاده ، بورس موادّ غذائی طالقانی ، کیمیا تاک ایرانیان ، قند و شکر زرّین ، فروگشاه توسّلی ، بیمه ی ایران ، پیشوازاده اسماعیل ، برنج وهّابی ، بنک داری رستمی و الکتروتکنو
4 )) کوچه ها و حیابان های شاخه شده با پیوسته به این خیابان ، عبارتند از :
بن بست الوان ، کوچه ی شهید ابوالقاسم مهدی فر ، کوچه ی شهید حسن سنماری ، کوچه ی برق ، کوچه ی شهید مجید توسّلی ، کوچه ی شهید محسن محتشم نژاد ، کوچه ی وصال یکم ، بن بست ولدآبادی ، کوچه ی صالحیّه ، خیابان مولوی ، خیابان تبریز ، خیابان نوّاب صفوی ، کوچه ی سردار ، کوچه ی جانباز ( تاریک آخوره ) ، کوچه ی عرفان ، کوچه ی آفاق ، کوچه ی اعرابیان ، کوچه ی داماد ، کوچه ی شهید فؤاد اسلام دوست ، کوچه ی وفاق و کوچه ی پیشوازاده اسماعیل ،
5 )) حدود سیزده سال پیش ، خودروی پرایدی داشتم که برای نصب شب رنگ به مغازه ی شب رنگ فرجی در این خیابان میآمدم .
6 )) این خیابان از چهاراه مولوی تا سه راه اسدآبادی ، نوساز است .
7 )) خانه ی قدیمی و زیبای مادربزرگم در کنار کوچه ی صالحیّه ، قرار داشت که همینک ، زیر خیابان ، قرار گرفته است ؛ یاد آن روزها و آن همه بازی ها خوش !
8 )) سمت جنوبی خیابان کوروش جدید به صورت زمین بایریست که در حال ساخت و ساز و گستر ش خیابان هستند .
9 )) در نقشه ای که به سال 1337 از شهر قزوین در کتاب مینودر جلد یکم به چاپ رسیده ، هیچ اثری از خیابان کوروش ، دیده نمیشود و این ، نشان دهنده ی ساخته شدن این خیابان ، پس از این تاریخ و در دهه ی 40 خورشیدی است .
10 )) بخشی از یک نوشتار از روزنامه ی ایران درباره ی این خیابان :
در دوره پهلوی خیابانی به نام کوروش، در قلب بافت دوره سلجوقی ساخته شد که پیوستگی محلات بازار (در شمال شهر تاریخی) و مسجد (در جنوب) را از میان برد. این خیابان، بنا به رویه‌ای که شهرسازی مدرن در آن سال‌ها در بسیاری از شهرهای دیگر نیز پیش گرفته بود، بدون توجه به ارزش‌های حاکم بر بافت تاریخی، بافت کهن را فرسوده تلقی کرد که نتیجه آن، از میان رفتن بخشی از میراث تمدنی ملی ما بود.
پس از انقلاب، مسیر خیابان کوروش که اکنون انصاری نامیده می‌شد، از سمت غربی تا مرز غربی شهر قزوین امتداد یافت. این خیابان، بنیان چهار محله تاریخی «دیمج»، «قملاق»، «سردار» و «آخوند» را از میان برد تا حسرت آن برای همیشه بر دل علاقه‌مندان به تاریخ و تمدن ایران‌زمین باقی بماند. بخشی از خانه‌های تاریخی موجود در این محلات نیز، متأسفانه در جریان خیابان‌کشی تخریب شده‌اند.
از میان رفتن پیوستگی محلات، موجب تغییر سازمان اجتماعی و از بین رفتن هویت فضا شده. به نحوی که امروز بسیاری از ساکنان بومی محدوده‌های تاریخی، این فضاها را ترک کرده‌اند و جای خود را به مهاجران و اتباع خارجی داده‌اند. کم‌ارزش شدن بافت‌های تاریخی منجر به تخریب آنها شده‌است.
بیش از 10 سال از تکمیل طرح خیابان انصاری غربی نمی‌گذرد که اکنون در کنار هر خانه‌ای یک چرخ نان خشکی قفل شده است. در گذشته در بافت انصاری غربی مردم می‌نشستند و شعرهای محلی می‌خواندند، خانم‌های محل با چادر نمازی جمع می‌شدند و کودکان در خیابان‌ها با امنیت بازی می‌کردند.
در مراکز محلات، مردان و زنان حضوری سرزنده و فعال داشتند. اما با اجرای طرح انصاری غربی، جایی که زیباترین مدارس و آب انبارهای ایران را در دل خود جا داده بود، امروز با کمترین امنیت و کمترین اهالی بومی روزگار می‌گذراند.
طـرح سـاخت خـیابان انصاری‌شرقی
همه این اتفاقات مربوط به گذشته است و جبران آن بسیار دشوار است. اما آنچه هنوز قابل پیشگیری است، ادامه این اشتباه در تخریب بافت شرقی است. طرح ساخت خیابان انصاری شرقی، مدتی است که در دستور کار مدیریت شهری قزوین قرار گرفته است.
اگر چه آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ساخت خیابان انصاری غربی امروز بر کسی پوشیده نیست، اصرار مدیران بر ادامه این مسیر در جهت شرق همچنان ادامه دارد. کمیسیون ماده 5 شهر قزوین، با ارائه مصوبه‌ای مسیر این خیابان را در دل بافت تاریخی دوره سلجوقی تعریف کرده است. مسیری که با تخریب قسمتی از مسجد و مدرسه حیدریه و حمام تاریخی بُلاغی محقق خواهد شد.
شهرداری قزوین در دی ماه سال‌جاری به یک رسانه گفته است که طرح ساخت خیابان انصاری در اواخر فرآیند اجرا قرار دارد و بیش از90 درصد از آن اجرا شده است اما بررسی تصاویر هوایی توسط گروهی از استادان و دانشجویان شهرسازی دانشگاه دهخدای قزوین نشان می‌دهد حداکثر 30 درصد از پلاک‌های موجود در مسیر انصاری شرقی تملک و تخریب شده‌اند. آسیب‌شناسی طرح خیابان انصاری شرقی در ابعاد مختلف، می‌تواند نشان دهد که چرا کارشناسان و علاقه‌مندان به شهر تاریخی قزوین، با اجرای این طرح مخالفند.
آیا طرح انصاری شرقی مشکل ترافیکی را حل می‌کند؟
تصور مدیریت شهری قزوین بر این است که ساخت این خیابان و تکمیل محور شرقی- غربی شهر، می‌تواند گره از مشکلات ترافیکی این شهر باز کند.
در اینجا ذکر دو نکته ضروری است. نخست اینکه بنا به گفته کارشناسان از جمله مهندس احسان دیزانی، مدرس دانشگاه در رشته شهرسازی، ساخت خیابان انصاری شرقی با عرض 24 متر، این خیابان را به یک معبر شریانی درجه 2 تبدیل می‌کند که از یک سو در انتقال حجم تردد مورد نظر در طرح جامع ناکارآمد خواهد بود و از سوی دیگر موجب ایجاد گره‌های ترافیکی جدید مثلاً در تقاطع خیابان شاهد و باغ دبیر خواهد شد.
دوم اینکه با کشیدن خیابان انصاری شرقی و طبیعتاً فروش تراکم تجاری در دو طرف خیابان، عملاً معضل ترافیک قزوین حل نمیشود، بلکه درست به اندازه ظرفیت ایجاد شده، بار ترافیکی در محدوده ایجاد خواهد شد. به همین جهت است که در همه جای جهان در بافت‌های شهری و بویژه در بافت‌های تاریخی، اولویت اصلی با حرکت پیاده است و ساخت یک جاده درون شهری بی‌معناست.
پاسخ به تردد روان در شهر تاریخی نه در تعریض معابر یا ساخت خیابان‌های جدید بلکه در تغییر نگرش به سوی توسعه حمل و نقل عمومی است. از سویی تعریض یا تأسیس خیابان‌های جدید در بافت تاریخی موجب هدایت حجم بیشتری از سواره در معابر اطراف محدوده اقدام است و از دیگر سو چنین اقداماتی تقاضای سفر را بیشتر کرده و به دلیل نامحدود بودن خودروها هیچگاه مشکل اصلی حل نخواهد شد. تأسیس انصاری شرقی در محدوده ابتدایی و انتهایی آن بویژه در خیابان‌های باغ دبیر، شاهد و سرپل طالقانی گره ترافیکی ایجاد خواهد کرد این در حالی است که شهروندان در حال حاضر نیز شاهد حجم تردد خودروها از تقاطع پل طالقانی هستند.
فراهم کردن زیرساخت‌ها و فرهنگ‌سازی در استفاده از حمل و نقل عمومی، شبکه دوچرخه، پیاده راه‌ها و… باعث مدیریت صحیح حمل و نقل در شهر تاریخی خواهد بود. در این میان با نگرش صحیح و تعریض نشدن یا ساخت معابر جدید در دل بافت تاریخی، دسترسی‌های سنتی نیز دسترسی‌های مناسبی محسوب میشود و باعث تشویق شهروندان به استفاده از دوچرخه و پیاده‌روی است. از سویی افزایش سرعت تردد در شهر تاریخی در خیابان‌های جدید‌الساخت غیر از داشتن هزینه‌های بالای مادی و معنوی برای شهر و شهروندان، سلامت آنها را نیز تهدید می‌کند.
فراهم آوردن زیر ساخت‌های حمل و نقل عمومی و از جمله قطار سبک شهری (LRT) که در افق بلند مدت طرح جامع ترافیک قزوین پیش‌بینی شده است، در صورت اجرا، از راهکارهای پاسخ‌ده برای ایجاد حمل و نقل مناسب در شهر خواهد بود، بدون اینکه هزینه‌های گزاف مادی و معنوی ساخت خیابان‌های جدید مانند انصاری شرقی بر شهر تحمیل شود.
اثـرات اجـتماعی سـاخت انصاری‌شرقی
پیش از اقدام برای ساخت انصاری شرقی، باید به تبعات و پیامدهای طرح انصاری غربی که در گذشته اتفاق افتاده، توجه کرد. تجربه خیابان انصاری غربی نشان می‌دهد که تخریب بنیان محله، به تخریب نظام اجتماعی و فرهنگی موجود در آن منجر میشود. شهر تاریخی همواره بستر تربیت انسان‌های معنوی و فرهنگی بوده است. وجود خانه شهید رجایی، شهید بابایی و خانه آقای ابوترابی و پیش از آنها خانه علامه دهخدا، عارف قزوینی و میرعماد در این بافت مبین این حقیقت است اما با تخریب شهرتاریخی بستر تربیت انسان‌های متعالی نابود میشود.
سکونت افراد بومی و خاندان‌های اصیل و نیز حفظ و تداوم ارزش‌های کالبدی و شیوه‌های شهرسازی و معماری ایرانی- اسلامی در ساختار بافت سلجوقی قزوین برای هر بیننده اهل فن به وضوح نمایان است. دربندها (کوچه‌های خصوصی و نیمه‌خصوصی) اگرچه ظاهری امروزی و مدرن دارند، با همان ساختار سنتی بستر تعاملات و مناسبات اجتماعی را تقویت کرده و سبب حفظ ارزش‌ها و سرمایه‌های اجتماعی این چنین می‌شوند. در عین حال امنیت و آرامشی را به دنبال خواهند داشت که ریشه‌های ایجاد آن اهالی و سکنه بافت هستند و نه نیروها و ارگان‌های نظامی که از خارج بر امور امنیتی ناظر خواهند بود اما طرح خیابان انصاری شرقی به خودی خود نابودی هویت شهری را در این بافت منجر خواهد شد.
در واقع شاکله و ساختار شهرسازانه بافت محله تاریخی و واجد ارزش پیرامون طرح خیابان انصاری شرقی (محله بُلاغی) توانسته مفاهیم معماری و شهرسازی با هویت و فرهنگ اسلامی- ایرانی را تداوم ببخشد و رفتارها و هنجارهایی را سبب شده است که از جمله نتایج آن می‌توان به همبستگی، هویت اجتماعی، سرزندگی، تداوم جریان حیات و زندگی متعالی و شایسته، آسایش و امنیت اشاره کرد.
یک تیر و دو خطا!
برای اجرای طرح انصاری شرقی دو اشتباه بزرگ انجام شده است. اول اینکه مسیر خیابان انصاری شرقی نسبت به مسیر طرح جامع عوض شده است. کمیسیون ماده 5 قزوین، این مسیر را تغییر داده است، هر چند که با توجه به مغایرت جدی این مسیر با طرح جامع، اساساً این کمیسیون صلاحیت چنین تصمیمی را نداشته است. دوم اینکه هزینه سنگین این اقدامات بار سیاسی و اقتصادی فراوانی را به شهر و مسئولان تحمیل کرده است. ادامه اجرای این طرح نیز هزینه‌های بسیار زیادی را به شهر تحمیل می‌کند.
سؤال اینجاست اگر مدیریت شهری نگران اجرای طرح جامع است چرا گزینشی عمل می‌کند و فکری به حال بافت‌های فرسوده حقیقی شهر مانند هادی آباد، آبگیلک و… نمی‌کنند. از این رو جریاناتی که باعث تمرکز و پی‌گیری تداوم تخریب بافت تاریخی قزوین و ساخت خیابان انصاری شرقی را باید جایی جدا از نگرانی برای اجرای طرح جامع جست‌و‌جو کرد.
تخریب آثار و بافت فرهنگی و تاریخی
مسیر اجرای طرح انصاری شرقی، از میان مسجد و مدرسه حیدریه و گرمابه بلاغی می‌گذرد. تعریض مسیر موجود به حد خیابانی با عرض 24متر (عرض مورد نظر کمیسیون ماده 5)، موجب تخریب منظر و حتی ساختمان‌های تاریخی این محدوده خواهد شد.
بویژه اینکه ساخت یک خیابان در حریم آثار تاریخی، حتی اگر مستقیماً بنا را به زیر ساخت و ساز نبرد، با لرزشی دائمی که ایجاد می‌کند به آسیب‌رسانی به بناهای مجاور تاریخی منجر خواهد شد.
بافت تاریخی محدوده اجرایی طرح انصاری شرقی تنها بلوک سالم شهر تاریخی قزوین است که تا به امروز از شر خیابان‌کشی‌های مدرنیستی و تخریب‌های طرح‌های جامع در امان مانده است اما با اجرای طرح خیابان انصاری شرقی، دو محله بلاغی و ملک‌آباد از میان خواهند رفت.
آیا شهرهای توسعه‌یافته در بافت تاریخی خود خیابان‌کشی می‌کنند؟
نیازی نیست اتومبیل‌ها به همه جا سر بکشند! برنامه‌ریزان و طراحان شهری، «پیاده» را به عنوان یک رکن در زندگی شهری به حساب می‌آورند و نه مزاحمی برای رکن اصلی یعنی اتومبیل! پیاده‌روی در شهرها چنان گسترش پیدا کرده است که جنبش‌های معاصر شهرسازی قابلیت پیاده‌روی را در اولویت اصول خود قرار داده و اسناد هدایت شهری در عمده شهرها این موضوع را در صدر اهداف خود قرار داده‌اند. تجارب موفق جهانی نشانی می‌دهد که برنامه‌ریزی و طراحی فضای پیاده زمانی موفق خواهد بود که کیفیت زندگی را در نظر بگیرد.
برای مثال، مدیریت شهری کپنهاگ دانمارک در سال 1962 خیابان اصلی خود استروگت را به یک معبر پیاده تبدیل کرد و در دهه‌های بعد بتدریج معابر پیاده بیشتری اضافه شد که به معابر پیاده اصلی‌تر متصل شدند، که در آنها عابران پیاده و دوچرخه‌سواران حق عبور داشتند، اما ماشین‌ها با سرعت پایین مجاز به حرکت بودند.
در پنجاه سال از زمانی که خیابان اصلی کپنهاگ به یک معبر پیاده‌رو تبدیل شده است، برنامه‌ریزان شهری گام‌های بی‌شماری برای تبدیل شهر از یک مکان متمایل به ماشین، به فضایی صمیمی و مردمی برداشته‌اند. در امریکا، محور آزادی در قلب شهر بوستون شانزده نقطه ارزشمند تاریخی شهر را به هم می‌پیوندد.
قدم زدن در این مسیر برای امریکایی‌ها یک تجربه عاطفی است و وجود آن به طور غیرمستقیم موجب ارتقای کیفیت کلی شهر شده است؛ به طوری که در سال 2000 این مسیر به عنوان بخشی از طرح حفظ ذخایر ملی کاخ سفید موفق به دریافت جایزه شد.
در فرانسه، توسعه خیابان‌های مختص عابران پیاده از سال 1975 به بعد شروع شد و امروزه در مطالعات مربوط به بازسازی و تجدید حیات مراکز شهری فرانسه، خیابان مختص عابران پیاده با کارکردهای تجاری گنجانده شده و هنوز نیز تلاش‌های زیادی برای توسعه آنها صورت می‌گیرد.
از سال 1981، طرح بهسازی ناحیه مرکزی شهر آتن براساس گسترش پیاده‌مداری و بهبود سیمای کالبدی و اجتماعی شهر اجرایی شد.
نکته مشترک تجربه‌های جهانی حاصل از اجرای طرح‌های موفق پیاده گستری در مراکز شهری، اولویت حضور عابر پیاده با هدف احیای مدنی و اختصاص حداکثر فضا به عابر پیاده و به حداقل رساندن فضای مورد نیاز وسایل نقلیه است که باعث افزایش فعالیت‌های اجتماعی، تقویت جنبه‌های انسانی محیط پیرامونی و ارتقای کیفی محیط کالبدی شده و در نتیجه، به ایجاد فضای شهری مطلوب برای شکل‌گیری حیات مدنی انجامیده است.
همه این موارد نشان می‌دهد که مدیران شهری و نهادهای مردمی در شهرهای مختلف جهان، برای آرام‌سازی ترافیک و محدود کردن حرکت خودروها در مراکز شهری تلاش می‌کنند. حرکت عابران می‌تواند به راهبرد اصلی توسعه بافت‌های شهری تبدیل شود. حتی اگر امکان ایجاد «پیاده‌راه» وجود نداشته باشد، «آرام‌سازی ترافیک» راه حل مناسبی برای زنده نگه داشتن شهرها به حساب میآید. . مسأله اصلی این است: پیاده‌مدار بودن یا نبودن!
آیا میشود به راه‌حل‌های بهتری برای بافت تاریخی فکر کرد؟
بررسی نظرات کارشناسان و متخصصان درباره طرح احداث خیابان انصاری شرقی مشخص می‌سازد که موافقان تخریب بیشتر از مسئولان شهری‌اند. مخالفان تخریب بیشتر از نخبگان علمی و اجرایی کشوری هستند و طبیعتاً منافع خاصی هم از ابراز نظر خود ندارند. این طیف از کارشناسان از سال‌های گذشته تا به امروز مخالف تخریب بوده‌اند و در طی این سال‌ها مسئولین شهری زیادی جابه‌جا شده‌اند. ولی تجربه نشان داده که مسئولین قبلی نیز حرف خود را می‌زدند و انصاری غربی را احداث می‌کردند و نتایج آن را امروز همه می‌بینند و جالب اینجاست که مسئولین تخریب قبلی ناپدید شده‌اند و طبق معمول کسی مسئولیت قبول نمی‌کند.
در حال حاضر، با وجود مخالفت‌هایی که از سوی کمیته فنی شورای عالی شهرسازی و معماری صورت گرفته است، شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی قزوین، همچنان پی‌گیر ادامه این طرح هستند. به طوری که برای کاستن از تبعات سیاسی تخریب بافت تاریخی، از مالکان خواسته میشود تا خود به تخریب بنای خانه خود اقدام کنند و سپس آن را به شهرداری بفروشند.
در هفته‌های اخیر، مجوزهایی برای ساخت واحدهای مسکونی چندطبقه در حاشیه خط پروژه تعریف شده که نشان می‌دهد
مدیریت شهری همچنان مصمم به ادامه این مسیر اشتباه است. اما همانگونه که توضیح داده شد، این روند به تخریب هویت اسلامی و ایرانی در بافت تاریخی دوره سلجوقی قزوین منجر خواهد شد. بنابر پژوهش انجام شده در دانشگاه دهخدا، حدود 30 درصد از پلاک‌های واقع در مسیر پروژه در بافت تاریخی تملک و تخریب شده است.
پیشنهاد میشود با توقف طرح خیابان‌کشی، حالا که تخریب اتفاق افتاده، از فضای ایجاد شده در جهت تأمین نیازهای خدماتی و فضای سبز بافت تاریخی قزوین استفاده شود. در حال حاضر، سرانه فضای سبز شهری در محدوده پروژه حدود 12/0 مترمربع برای هر نفر است، در حالی‌که در طرح تفصیلی، سرانه 1/16 مترمربع فضای سبز برای هر شهروند قزوینی پیشنهاد شده است. بنابراین، باید فضای سبز موجود در این منطقه حدود 130 برابر شود. اگر قرار به اجرای طرح تفصیلی باشد، به جای اجرای گزینشی آن، بهتر است به فکر تأمین نیازهای خدماتی و فضایی شهروندان و بویژه ساکنان بافت تاریخی باشیم.
