تهران ، شهریست که اگر بارها هم به آن ، سفر کنی ، باز هم جاهایی برای دیدن دارد ؛ به ویژه مناطق جنوبی و قدیمی اش . این بار هم کوله ی سفر را میبندیم تا از چند جای دیگر تهران نیز بازدید کنیم .
1 )) خانه ی چهل گره
نشانی دقیق : خیابان ستّارخان ؛ خیابان حبیب اللّهی ؛ خیابان خارک ؛ خیابان نرگه ای ؛ کوچه ی احمدزاده ؛ شماره ی یک
چند گاه پیش ، یکی از دوستانم ، این خانه ی زیبا را به من شناساند تا بازدید از آن را در برنامه ی سفرهایم بگنجانم . پیش از دیدن این خانه ، با توجّه به نامش ، گمان میکردم که این خانه از خانه های سنّتی و تاریخی تهران باشد ؛ امّا هنگامی که نگاره های آن را در اینترنت دیدم ، دریافتم که خانه ای نوساز است ؛ امّا با طرحی مبتکرانه و آفرینشگرانه .
خانه ی چهل گره را دو معمار جوان ایرانی به نام های بانو حبیبه مجدآبادی و آقای علی رضا مشهدی میرزا با بهره گیری از طرح دار قالی و بافت فرش در 5 طبقه و ده واحد ساخته اند . آجرها به گونه ای ، بر روی یک دیگر ، چیده شده اند که تصویر دار قالی و مراحل بافت فرش را در ذهن انسان ، جلوه گر میسازند .
این طرح زیبا ، دارای جایگاه پایانی در جایزه ی جهانی آجر به سال 2014 و جایگاه سوم در گروه مسکونی آپارتمانی جایزه ی معمار به سال 1393 میباشد و با توجّه به این که در منطقه ی متوسّط نشین تهران نیز ساخته شده است ، نشان دهنده ی سکونت پوسته ی متوسّط جامعه در آن جاست .
2 )) گرمابه ی نوآب
نشانی دقیق : خیابان 15 خرداد خاوری ؛ کوچه ی پیشوازاده یحیی ؛ کوچه ی بیک دامغانی
برای دیدن گرمابه ی نوّاب ، یکی از کهن ترین و تاریخی ترین گرمابه های تهران به سمت میدان 15 خرداد میرویم . خود همین میدان و محوّطه ی اطراف آن که دربردارنده ی بازار زیبای تهران و گنجینه های ارزشمند بسیاری هست ، از تاریخی ترین نقاط شهر میباشد . خودرو را در نزدیکی میدان 15 خرداد ، نگه داشته و قدم زنان به سوی خیابان 15 خرداد خاوری میرویم که بخشی از راه دسترسی بدان ، سنگ فرش شده و ممنوعیّت ورود هر گونه وسیله ی نقلیّه به جز کالسکه ها به این خیابان ، جلوه ی قجری داده است . راه تقریباً درازی را میپیماییم تا به کوچه ی پیشوازاده یحیی میرسیم . کوچه ی زیبایی است که پر است از خاطرات تهران قدیم . از پیشوازاده یحیی هم میگذریم ؛ از خانه ی زیبای گردشگری هم میگذریم تا سرانجام به گرمابه ی نوّاب میرسیم . این گرمابه ، توسّط ساراسلطان خاتون و سارا هاجرخاتون که دختران کسی به نام نوّاب بوده اند در دوره ی قاجار ، ساخته شده است . امروزه از این گرمابه به عنوان مرکز ساخته های دستی شهر تهران ، بهره میبرند . نکته ی مهم ، این که بخش هایی از فیلم قیصر در این گرمابه ، فیلمبرداری شده است .
3 )) سقّاخانه ی منطقه ی12
نشانی دقیق : خیابان 15 خرداد خاوری ؛ کوچه ی پیشوازاده یحیی
منطقه ی 12 تهران را میتوان از تاریخی ترین مناطق این شهر دانست . شاید بتوان یکی از کهن ترین سقّاخانه های شهر تهران را هم سقّاخانه ای دانست که امروزه به نام ولیّ امر در کوچه ی پیشوازاده یحیی و در نزدیکی گرمابه ی نوّاب ، قرار گرفته است . البتّه این سقّاخانه ، بازسازی شده ولی تاریخ 1209 را تاریخ ساخت آن میدانند . سازنده ی آن ، کبیری بزرگ است و محلّ فراهم کردن آب آن ، پیش از لوله کشی ، قنات میرزامحمود وزیر بوده است . این سقّاخانه ی قدیمی در سال 1391 ، توسّط شهرداری منطقه ی 12 ، بازسازی شده است .
4 )) خانه ی دبیرالملک
نشانی دقیق : خیابان امیرکبیر ؛ کوچه ی علی رضا جاویدی ؛ کوچه ی فخرالملک ؛ کنار شماره ی 13
همین کوچه را که پی بگیریم هم ، آن سویش میخورد به خانه ی زیبای دبیرالملک . این سازه ، وابسته به میرزامحمّدحسین خان فراهانی معروف به دبیرالملک میباشد . وی ، یکی از مربّیان و کارگزاران دستگاه مستوفیگری دولت قاجار بوده و چندین سال برای امیرکبیر ، منشیگری نموده است . دبیرالملک ، رساله ی انتقادی خود را در سال 1287 کوچی ماهی نوشت و از آن پس ، مورد بدگویی و بی مهری پادشاه قرار گرفت . وی از سال 1285 تا سال 1287 کوچی ماهی ، سرپرستی آستان قدس رضوی را بر دوش داشته است .
ساختمان دبیرالملک با تأثیرپذیری از معماری اروپایی ، آراسته شده و وجود در و پنجره های پرشمار و آرایه های ویژه ی نمای جنوبی آن ، کاملاً شاخص و از دیدگاه بینایی ، جلوه ای ویژه بدان بخشیده است . این ملک در تاریخ 16 / 12 / 1384 خورشیدی ، طیّ شماره ی 14615 به ثبت مردمی رسیده است و در درازای سال های 1385 تا 1387 خورشیدی به سفارش شهرداری منطقه ی 12 ، توسّط استاد امرالله سلیمی ، بازسازی و توسّط شهردار تهران ، محمّدباقر قالیباف در اسپند سال 1387 خورشیدی ، گشایش یافت .
بخش هایی از سریال روزگار غریب نیز در این خانه ( البتّه پیش از بازسازی ) ، فیلمبرداری شده بوده است . این خانه ی زیبا که دارای یک حیاط گل کاری شده و چند اتاق است ، امروزه به مرکز اسباب بازی های قدیمی ، تبدیل شده است که به فروش آن ها نیز میپردازد . هم چنین یکی از اتاق های آن را به تماشاخانه برای نمایش فیلم های قدیمی ، ویژه ساخته اند . در اتاق مرکزی ، یک کرسی گذاشته اند که تداعیگر خاطرات کهن است .
تیله
5 )) آبشار تهران
نشانی دقیق : بزرگ راه شهیدباقری ؛ کنار دریاچه ی شهدای خلیج فارس
آبشار تهران ، بسیار زیبا و دیدنیست . برای رسیدن به آن ، باید بیش از 400 پلّه ی سنگی را پیمود . برکه های پرآب و دلنشین ، کافه ، آلاچیق ، رستوران ، فروشگاه موادّ خوراکی ، سرویس بهداشتی ، پارکینگ خودروها و دیگر امکانات رفاهی در این محوّطه ی سبز و زیبا ، شایان دسترسی هستند .
تهران از فراز آبشار