مسجد کبود

تبریز ؛ خیابان خمینی

مسجد جهانشاه یا مسجد کبود تبریز ( گؤی مسجد ) از آثار ابوالمظفّر جهانشاه پسر قره یوسف از زنجیره ی ترکمانان قره قویونلوست که در سال 870 کوچی ماهی ، سازه ی آن را به کوشش و نظارت جهان بیگ خاتون ( زن جهانشاه پسر قره یوسف قره قویونلو ) ، پایان یافت . در کتاب های تاریخی ، این سازه ی باشکوه را ساختمان مظفّریّه خوانده اند که مورد توجّه ابوالمظفّر یعقوب بهادرخان قرار گرفته بود . در آن روزگار ، تبریز ، دوران شکوه و رونق خود را میگذراند . در زمین لرزه ی ترسناک 1192 کوچی ماهی تبریز ، همه ی سقف مسجد ، فروریخت و تنها سردر آن ماند که از دیدگاه معماری ،  بسیار شایان توجّه و شگفت انگیز است .

در مسجد ، نوشته های گوناگونی هست که نوشته ی اصلی سازه ، در بالای کناره های پهن ظاقچه ها به پهنای 60 سانتی متر ، جا داده شده است . بخشی از نوشته ی اصلی در درازای زمان ، فروریخته و آن چه که مانده ، بسیار زیبا و خوب است . بالای این سازه نیز نوشته های کوتاهی با خظوظ نسخ ، ثلث و کوفی در طلب یاری از پروردگار و ذکر و ستایش او ، میان طرح های گوناگون گل و بوته و اسلیمی و اشکال گوناگون هندسی ، جا داده شده است . در هر دو پایه ی طاق در ورودی نیز نوشته هایی هست . افزون بر زیبایی های یادشده در درون مسجد نیز طرح هایی بر روی کاشی ها ، نقش بسته که در گونه ی خود ، بی مانند و شایان آفرین است . زیبایی و مظاهر هنری آرایه های این مسجد ، آن چنان شایان آفرین و شگفت آور است که انسان بی اختیار ، سازندگان آن را آفرین میگوید . این سازه در سال 1310 خورشیدی در شمار آثار مردمی به ثبت رسید و کم کم ، مورد توجّه قرار گرفت ؛ به گونه ای که در سال های 1318 و 1319 ، بازسازی هایی در طاق سردر اپاختری آن به عمل آمد . پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، این سازه ، نوسازی و بازسازی شد .

ساعات بازدید از مسجد ، 8 بامداد تا 19 پس از نیم روز است . بهای بلیط آن ، 3000 ریال و یکی از مراکز مناسب برای فراهم کردن سازه های دستی و سوغاتی های آذربایجان خاوری است .