گورستان دولاب

یکی از علایق ویژه ی من ، گورستان گردیست ؛ دوست دارم در گورستان ها ، گام بردارم و ضمن اندیشیدن به فلسفه ی مرگ و زندگی ، نگاهی متفاوت بیندازم به سنگ گورها و کسانی که در زیر آن ها ، آرام گرفته اند . یکی از گورستان های نامی ایران ، گورستان بزرگیست در سهر تهران که در آغاز ، گمان میکردم که بازدید از آن ، نشدنی و دشوار است و حتّی یک بار با در بسته ی آن ، رو به رو شدم ؛ امّا پس از چند بار رایانامه نگاری با نشانی رایانامه ای که در پایگاه اینترنتی این گورستان ، آمده بود و تماس با آقایی به نام تجریشی که انسان خوش برخوردی بود ، توانستم روز پنج شنبه نهم اردیبهشت هزار و سی و سد و نود و پنج ، چند ساعتی را به بازدید از این گورستان بزرگ و تاریخی ، ویژه سازم . میرحسین هاشمی و وحید نصرت آقایی در این بازدید ، همراهم بودند . نکاتی که در زیر میآیند از گفته های آقای تجریشی ، برداشت شده اند که در درازای این بازدید ، ما را همراهی کردند ؛ البتّه ایشان ، داده های کمی داشتند و آن چه را که دیده یا شنیده بودند برای ما ، بیان داشتند .

نخستین محوّطه ی گورستانی که بازدید میکنیم ، گورستان کاتولیک هاست .

در آغاز بازدید ، آقای تجریشی ، چند جلد کتاب و کتابچه را نشانم میدهد که دربردارنده ی نام های به خاک سپرده شدگان این گورستان ، خاطرات برخی از مراجعین به این جا در گذشته و دفترچه ایست برای ثبت یادبود غیرایرانیانی که به این جا آمده اند برای دیدار از آرامگاه درگذشته ای از خویشان خود .

یادبود خاطرات

نام های درگذشتگان لهستانی

آرامگاه تورزان ، پزشک دوران قاجار ؛

آرامگاه لومیر فرانسوی ، آهنگساز نخستین سرود مردمی ایران ؛

آرامگاه دکتر گروکه ، پزشک دربار قاجار ؛

آرامگاه سیلویا لوییجی ، عکّاسی که در دوره ی قاجار ، اجازه یافت از بازار تهران ، عکس بردارد ؛

آرامگاه نیکولاس ، برگرداننده ی رباعیّات خیّام به زبان فرانسوی ؛

آرامگاه پرودسکی ، تندیس ساز لهستانی که تندیس های چندی در کشور اوکراین که ساخته ی دست او هستند ، نصب شده اند ؛

آرامگاه اسپرلینگ ماریا ؛ کسی که قرار بوده سوار کشتی تایتانیک شود ولی به هر دلیلی سوار نشده و از آن رخداد مرگبار غرق کشتی در پناه مانده است ؛

آرامگاه پروفسور جمشید اعلم و آلیس ، دخترش که پزشک بوده اند ؛

در جایی از گورستان ، افزون بر بیست نفر از مبلّغان مذهبی به خاک سپرده شده اند و برای یادبود آنان ، نمادی نیز ساخته شده است ؛

بخش بزرگی از گورستان ، ویژه شده است به 2200 سرباز لهستانی جنگ جهانی دوم که آرامگاه های آنان با سنگ های کوچکی ، به صورت مرتّب و شماره بندی شده ، مشخّص شده است ؛

یادبودی به یاد مردگانی از بیست و یک هزار انسانی که با کشتی به ایران میآمده اند و جنازه ی آنان را به دریا میانداختند که این یابود ، توسّط کشور قزّاقستان ، اهدا شده است : در این جا ، سنگ هایی ، دیده میشود که نام سربازان و شهر محلّ درگذشت شان از جمله قزوین و خرّم شهر بر آن ها ، حک شده اند ؛

 

آرامگاه گیلدا ، یکی از معشوقه های محمّدرضا پهلوی ؛

گستردگی این آرامگاه ، حدود یک هکتار و نیم است .

دومین محوّطه ی گورستانی ، گورستان کوچکیست رو به روی همین گورستان که یک کلیسای کوچک نیز در میانه ی آن هست . این گورستان و کلیسا نیز ویژه ی کاتولیک هاست .

سومین محوّطه ی گورستانی که مورد بازدید ما قرار میگیرد ، گورستان روس های ارتدوکس است . ارتدوکس ، شاخه ای از مسیحیّت است که نشان چلیپای شان با یک خطّ مورّب ، خودنمایی میکند . در این گورستان میتوانیم از گورهای خانوادگی نیز دیدن کنیم .

بیش تر سنگ های گورها با آرایه های ویژه ی سنگی به ویژه چلیپاهای زیبا ، آراسته شده اند و نام ها و ویژگی های به خاک سپردگان بر روی سنگ ها با خطّی زیبا و با زبان ویژه ی درگذشته ، کنده شده اند .

بر روی برخی سنگ ها ، چهره ی زنی غم آلود ، کنده شده است که گویا نمایانگر مریم پاک میباشد .

برخی گورها ، دارای قابی کوچک و شیشه ای هستند که عکس درگذشته ، درون آن ، جاسازی شده است .

بدبختانه اجازه ی ورود به محوّطه ی چهارم را نمی یابیم .

آقای تجریشی میگفت این سنگ گور ، زیباترین سنگ این گورستان است .

من و میرحسین

وحید ، من و میرحسین