روستای زرگر

 روستای زرگر 

17 آبان 1392 

گردشگران : علی رضا هاشمی ، رسول علیخانی ، زینب هاشمی ، محمّد کوچک تبار ، مینا صلواتی ، حسن ترابی ، پروین کپورچیان و لیلا ذوالقدر  

  روستای زرگر ، یکی از شگفت انگیزترین روستاهای ایران با آداب ، رسوم و به ویژه زبان ویژه ای است که برای رفتن به آن جا ، پس از هماهنگی های لازم با رئیس شورای روستا ، در ساعت 08 : 9 و کیلومتر 111489 از سه راهی شهر صنعتی به راه میافتیم و پس از پشت سر گذاشتن روستاهای بیدستان ، شریفیه ، کوندج و ناصر آباد به فرعی روستای زرگر میرسیم که با یک تابلوی آبی رنگ ، مشخّص شده است . وارد فرعی میشویم و در ساعت 44 : 9 و کیلومتر 111530 به روستای زرگر میرسیم . یک راست به سراغ آقای مهدی زرگر که رئیس شورای روستاست میرویم و با استقبال گرم او و آقای پرویز پوردشت ، عضو دیگر شورا ، وارد خانه ی آقای مهدی زرگر میشویم . خانواده ی وی نیز از ما به گرمی ، استقبال میکنند . پس از رفع خستگی ، نوشیدن چایی و خوردن میوه ، به سخنان آقای مهدی زرگر درباره ی روستای شان ، گوش میسپاریم .

من و حاج مهدی زرگر ( رئیس شورای روستا ) که از ناحیّه ی دست چپ ، جانباز هستند .

نکات زیر از سخنان ایشان ، برداشت شده اند :

  1 ) زبان زرگری امروزی با زبان های پارسی ، ترکی و کردی ، آمیخته شده است ؛ به ویژه با توجّه به این که روستاهای واقع شده در اطراف زرگر کنونی ، ترک نشین و کردنشین هستند . اگرچه که اگر مردم زرگر بخواهند به راحتی میتوانند به گونه ای با یک دیگر ، سخن بگویند که غیرزرگری ، متوجّه نشود .

  2 ) قوم زرگر ، ایل نشین هایی بوده اند که با مهاجرت از سوی اروپا ( به ویژه روم و یونان ) به سوی ایران ، آمده و در زمان چنگیزخان ، در نقاطی از ایران همانند روستای کنونی زرگر در نزدیکی کاسپین ، شهریار ، اردبیل ، شیراز ، تربت حیدریّه ، خوی ، قوچان و اطراف ارس ، مانا میشوند .

  3 ) ساختار بدنی این قوم ، دربردارنده ی قدّی بلند و هیکلی تنومند بوده است .

  4 ) از آن جا که نیاکان این قوم ، طلاساز بوده اند ، نام این قوم و به دنبال آن ، نام روستا نیز زرگر نهاده شده است .

  5 ) نام دوغ محلّی این روستا که از شیر گاو ، تهیّه میشود و ما ، موفّق به نوشیدن آن نشدیم ، آیرانه است .

  6 ) زرگرها به سه تیره ی اصلی و مهم ، بخش بندی میشوند :

  1 ـ 6 ـ پاسالار           2 ـ 6 ـ سالاتون                3 ـ 6 ـ چوپورلو

  7 ) برخی واژگان به زبان زرگری :

  گاو : قورونی

  اسب : قراس

  نان : مارو

  آب : بنی

  نمک : لون

  مادر : دی

  پدر : داد

  چاو : پسر

  8 ) شمار خانوارهای ساکن در این روستا ، 200 خانوار است و شغل عموم آن ها ، کشاورزی و دامداری است .

  9 ) هفت تپه ی تاریخی در این روستا ، وجود دارند .

  نکات زیر از سخنان آقای ابوالفضل زرگر ، برداشت شده است ؛ وی ، جوانیست که درباره ی روستای نیاکانی خویش ، پژوهش های گسترده ای را به انجام رسانده است .

آقا ابوالفضل زرگر ، خودم ، حسن و رسول

  1 ) حدود 150 سال پیش و در زمان نادرشاه افشار ، سه تن به نام های سیف الله ، زبدالملک و احمد از هند و بالکان به این منطقه ، سفر مینمایند و چون این منطقه را دشت خوش آب و هوائی می یابند ، بدون اطّلاع حکومت مرکزی ، آغاز به ساخت و ساز میکنند . نادرشاه از این موضوع ، آگاهی می یابد و دستور به زندانی کردن این سه تن میدهد . احمد که در زندان خوی ، حبس بوده است ، رفتارهای خوبی را از خود ، نشان میدهد و همین امر ، باعث میشود که نادرشاه به او ، جایزه ای داده و او را در همین مکان کنونی روستا ، ساکن نماید .

  2 ) آب و هوای روستا ، بسیارخوب و دلچسب است .

  3 ) طایفه ی مافیای ایتالیایی نیز از تبار همین زرگرهای ایران هستند . این افراد ، تنومند ، دارای اعتماد به خود بالا ، قانون گریز و ثروتمندند و دارای موهای خرمایی و چهره ای روشن میباشند .

  4 ) امروزه در کشور رومانی ، ایالت ووجودونیا ، به زبان رسمی رومانو یا زرگر ، سخن میگویند .

  5 ) در سراسر جهان ، حدود 3 ـ 4 میلیون نفر در کشورهای ایتالیا ، فرانسه ، رومانی ، اسلواکی و ایران با این زبان ، سخن میگویند .

  6 ) زنان کهن زرگر ، حتماً دارای یک دندان طلا بوده اند .

  7 ) آب شرب این روستا از چاه ، تأمین میشود .

  8 ) بازی حمّام حمّام ، یکی از بازی های کهن این روستاست .

  9 ) ازدواج های زرگر ، درون خانوادگی است .

  10 ) این روستا ، فاقد شیرینی یا غذای سنّتی ویژه ای میباشد .

  11 ) یک ضرب المثل زرگری :

  جونگا لو نانای ، باروتان بنیستار ، پررو داووز ؛ دونگارو تاندا ، کولوس دار دوووز ، اگه چو دوووز اوپراینو دو دوسه .

  مهم نیست دریای بی کران از آب باشی یا رودی کوچک ؛ زلال که باشی ، آسمان در توست .

  12 ) یک ضرب المثل دیگر زرگری :

  سر هاواس او د ، ماپوچ که اوس او جمبیسته بریسا .

  مثل باران باش و ببار و مپرس در کاسه ی چه کسی خواهی افتاد .

  13 ) در زبان زرگری نیز همانند زبان انگلیسی ، صفت پیش از نام میآید .

  14 ) در سال 1348 ، با دستور شمس پهلوی ، به ازای هر یک نفر ، یک درخت سیب در روستا ، کاشته شد که عمر سودمند هر درخت ، سی سال بوده است .

  15 ) اعضای شورای ده :

  آقایان مهدی زرگر ، سعید زرگر و پرویز پوردشت

  16 ) دهیار : آقای کریم ملّازرگر

  این روستا ، جزء دهستان بشاریات به شمار میرود .

  پس از شنیدن سخنان و مطالب آقایان زرگر برای گشت در روستا از منزل ایشان ، بیرون میرویم . در کوچه ی پشتی با تراکتوری برمیخوریم که ما را به سواری ، فرامیخواند . سوار تراکتور میشویم و شروع به تخلیه ی انرژی مینماییم . تراکتورسواری ، خیلی حال میدهد .

آقا سعید زرگر سوار بر تراکتور

با تراکتور تا روی یکی از تپه های باستانی که به زمین فوتبال اهالی ، تبدیل شده است میرویم .

خودم بر روی شاخ تراکتور

  به اعتقاد اهالی ، این تپه ی باستانی ، توسّط سگ و زنبور ، طلسم شده است و ورود به آن ، ناممکن میباشد . تکّه های فراوانی از سفال نیز بر جای جای این تپّه ی باستانی به چشم می آیند .

مینا ، زینب و رسول با صورت واضح ؛ پروین با صورت نیمه و لیلا پشت به دوربین

  در اطراف کشتزارهای گوجه و بلال به فراوانی ، دیده میشوند .

  این روستا به مدارس ابتدائی و راهنمایی ، مجهّز است .

  در ادامه ی روستاگردی به روی تپه ی باستانی شماره ی دو میرویم که فاصله ی زیادی با تپه ی شماره ی یک ندارد .

  دیگر ، وقت ناهار فرا رسیده است . برای صرف ناهار به خانه ی حاج مهدی زرگر بازمیگردیم تا در کنار خانواده ی مهربان زرگر ، ناهار را بخوریم . خبر میرسد که یکی از کهن سال ترین اهالی روستا به نام کتاب علی زرگر که اهالی به او ، شیخ کتاب میگویند ، دارد به خانه ی حاج مهدی میآید تا برای ما درباره ی زرگر ، سخن بگوید . آشیخ کتاب با سه تار چوبی کهن خود ، وارد خانه میشود و شروع به نواختن تار و خواندن ترانه هایی با سه زبان ترکی ، زرگری و پارسی میکند . هم ترانه های او و هم ضرب آهنگ هایش ، بسیار زیبا و دلنشین است . او ، حدود 101 سال سن دارد .

   بچه ها و آشیخ کتاب

 

  هنگام ناهار ، همه با هم برای صرف غذا به پای سفره میرویم و در کنار گرمای مثال زدنی خانواده ی زرگر ، ناهار را میخوریم . پس از صرف ناهار ، میوه و چای برای گشت پایانی به درون روستا میرویم . ابتدا به باشگاه پرورش اندام امیررضا که متعلّق به آقای سعید زرگر است ، رفته و در راه از بوستان کودک نیز دیدن میکنیم و در پایان به گاوداری حاج صمد زرگر میرویم و پس از نگاره برداری به سوی کاسپین بازمیگردیم .

نگاره ی یادگاری با زرگرها