چهار روز در بهشت زهرا
با همراهی دوست خوب و نازنینم ، آرمین برای پژوهشی درباره ی افراد شناخته و ناشتاخته ی آرمیده در بهشت زهرا به این شهر کوچک با مردمانی خاموش میرویم تا ببینیم چه کسانی از نامداران و نام آوران ایران در این جا خفته اند . برای این سفر چهارروزه ، ماه ها خوانش و پژوهش داشتم که البته هم چنان ادامه دارد .
در آغاز نکته ای را درباره ی گونه ای از گردشگری بنویسم که به گردشگری سیاه ، میشناسندش . این گونه ی گردشگری ، اگرچه به تازگی پا گرفته و به ویژه در ایران ، هنوز در آغازین مراحل رشد خود است ، ولی توانسته مخاطبان ویژه و علاقه مندی را به سوی خود ، جذب نماید .
در این گونه ی گردشگری ، میتوان به گورستان های قدیمی و جدید ، مناطق جنگی ، بیمارستان ها و مناطقی که رخدادهای تلخ و تکان دهنده در آن ها ، رخ داده است ، سر زد و به ارائه ی داده ها و تصاویری از آن ها به مخاطب علاقه مند پرداخت .
بازدید از گورستان بزرگ بهشت زهرا که بزرگ ترین مجموعه ی آرامگاهی کشور است نیز زیرمجموعه ی گردشگری سیاه ، قرار میگیرد . گورستان بهشت زهرا در مناطق جنوبی تهران ، واقع شده و به سال 1349 ، توسط شهرداری وقت تهران ، برای تجمیع خاکسپاری مردگان ، گشایش یافته است .
این گورستان تا کنون ، پذیرای بیش از یک میلیون و شش سد هزار نفر میهمان خود بوده که در چندین قطعه ی جدید و قدیم به خاک آرمیده اند . قطعات مشهور این گورستان از قرار زیر هستند :
قطعه ی 33 = شماری از اعدامی های سیاسی زمان محمدرضا شاه پهلوی
قطعه ی 82 = شماری از سران رژیم پهلوی که توسط رژیم جمهوری اسلامی ، اعدام شدند .
قطعه ی 91 = اعدامی های سیاسی دهه ی شست توسط جمهوری اسلامی
قطعه ی 88 = هنرمندان و برخی از بزرگان دانش ایران
قطعه ی 255 = نام آوران و اندیشمندان ایران زمین
قطعه ی 41 = ویرانه ای از آرامگاه های اعدام شدگان پس از انقلاب 1357
من و آرمین در این سفر 4 روزه در بهشت زهرا به آرامگاه های بسیاری از افراد مشهور و غیرمشهور ایران زمین ، سر زدیم و این مطلب ، دستاورد این سفر 4 روزه است ( چهار روز در بهشت زهرا ) :
1 )) ساختمان آرامگاه های جان باختگان رخداد هفتم تیر 1360
این ساختمان به دستور و با نظارت مهندس میرحسین موسوی ، ساخته شد و در آن ، چند تن از سران جمهوری اسلامی که در رخداد انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی ، کشته شدند به همراه دیگر سران و افراد نزدیک به جمهوری اسلامی به خاک سپرده شده اند .
آرامگاه محمد حسینی بهشتی ، رئیس دیوان عالی کشور و دبیر کل حزب جمهوری اسلامی
آرامگاه حسن آیت ، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و از افراد مرموز تاریخ معاصر ایران
آرامگاه حبیب الاه عسکراولادی ، دبیر کل حزب مؤتلفه ی اسلامی و از متنفذین بازار
آرامگاه اسدالاه لاجوردی که مدت ها رئیس زندان اوین بود و خشونت رفتاری او با زندانیان سیاسی ، زبانزد شده بود .
آرامگاه محمد کچویی ، رئیس زندان اوین
2 )) قطعه ی 255 ، قطعه ی نام آوران است و آرامگاه شخصیت های بزرگ علمی ، هنری ، ادبی و ورزشی این مرز و بوم میباشد ؛ هم چنین بسیاری از کسانی که با اهدای عضوی از بدن خود ، به دیگری ، زندگی بخشیده اند نیز در این جا ، آرام گرفته اند .
آرامگاه پوران فرخ زاد ، شاعر و نویسنده ؛ خواهر فروغ فرخزاد
آرامگاه امیرناصر کاتوزیان ، پدر علم حقوق ایران
آرامگاه آیدین نیکخواه بهرامی ؛ بسکتبالیست
آرامگاه بهمن کشاورز ، وکیل مبرز دادگستری
آرامگاه پروفسور پرویز کردوانی ، پدر دانش کویرشناسی ایران
3 )) قطعه ی 88 که به قطعه ی هنرمندان ، نامور است ؛ البته در کنار گروه بزرگی از هنرمندان ایرانی ، بسیاری از اندیشمندان و برجستگان دانش و ادب نیز در این قطعه آرمیده اند .
آرامگاه پیمان ابدی
آرامگاه تورج شعبان خانی ؛ خواننده ی آهنگ زیبا بهار بهار
آرامگاه ثریا حکمت
آرامگاه جعفر بزرگی
آرامگاه جهانگیر ملک
آرامگاه چنگیز جلیلوند
آرامگاه حسن جوهرچی
آرامگاه حمید مهرآرا
آرامگاه خسرو امیرصادقی
آرامگاه خشایار الوند
آرامگاه داریوش اسدزاده
آرامگاه دنیا فنی زاده
آرامگاه رضا ژیان
آرامگاه رقیه چهره آزاد
آرامگاه سیامک اطلسی فر
آرامگاه سیف الاه داد
آرامگاه شاه رخ مسکوب
آرامگاه شهلا ناظریان
آرامگاه صدیقه ی کیان فر
آرامگاه ضیاء الدین دری
آرامگاه عباس زریاب خویی
آرامگاه عمران صلاحی
آرامگاه فاطمه صفر طاهری
آرامگاه فریماه فرجامی
آرامگاه کامبوزیا پرتوی
آرامگاه های ابراهیم آبادی و علی اصغر گرمسیری
آرامگاه هما روستا
آرامگاه همایون خرم
آرامگاه ابراهیم زال زاده
آرامگاه ایران دررودی
آرامگاه بابک بیات
آرامگاه بیژن افشار
آرامگاه پرویز پورحسینی
بخش زیادی از ساعاتی که ما در بهشت زهرا بودیم به آرامگاه های پرشمار انفرادی گذشت ؛ آرامگاه های جالبی را یافتیم و از هر یک ، فیلم و عکس گرفتیم . دو قطعه از قطعات بهشت زهرا را که کمی حساس تر هستند و گفته میشود زیر دید نهادهای امنیتی میباشند ، کم تر توانستیم کنکاش بکنیم = قطعات 41 و 93
اما به هر حال از دیگر قطعات ، بازدیدهای مفصلی داشتیم و توشه ی خوب و ارزشمندی را برداشتیم . با بخشی کوتاه از این توشه ی ارزشمند ، آشنا شوید :
آرامگاه مهدی رحیمی ؛ آخرین رئیس شهربانی تهران در دوره ی پهلوی که در دادگاه های چنددقیقه ای خلخالی ، اعدام شد .
آرامگاه نمادین مجید فریدفر ، هم بازی لیلا فروهر در چند فیلم سینمایی در زمان شاه که سرانجام در جبهه ی جنگ ایران و عراق ، کشته شد .
آرامگاه نعمت الاه نصیری ، یکی از رؤسای مشهور ساواک که پس از شلوغی های منجر به انقلاب اسلامی ، توسط رژیم پهلوی ، بازداشت و زندانی و سپس به دست انقلابیون ، کشته شد .
آرامگاه تیمسار نادر جهانبانی ، از افسران بلندپایه ی نیروی هوائی شاهنشاهی که در فنون پروازی ، چیرگی کامل داشت و از افتخارات ایران زمین در این مورد بود ؛ وی نیز به دستور دادگاه انقلاب ، اعدام شد .
آرامگاه دکتر هما دارابی از نخستین معترضین به حجاب اجباری در دهه ی هفتاد خورشیدی که به همین دلیل و هم چنین تحت فشار روحی به دلیل تعطیل کردن مطب پزشکی اش در میدان تجریش ، خودسوزی کرد و کشته شد .
آرامگاه هادی گلستانی ؛ یکی از افسران نظامی دوره ی شاه که در رخداد میدان ژاله ، نقش داشت و به همین دلیل ، پس از انقلاب ، اعدام شد .
آرامگاه یوسف کلاهدوز ، قائم مقام فرمانده ی کل سپاه پاسداران که در رخداد سهوی سقوط هواپیما به دست نیروهای خودی ، کشته شد . وی در قطعه ی 24 بهشت زهرا ، آرمیده است .
آرامگاه سرلشکر ولی الاه فلاحی ؛ فرمانده ی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران که در رخداد سقوط هواپیما ، کشته شد .
آرامگاه ابوالفضل امیرعطائی ، یکی از ده ها نوجوانی که در رخدادهای تلخ سال 1401 ، جان خود را از دست دادند ؛ وی با شلیک گاز اشک آور و برخورد آن به سرش ، پس از مدتی بستری ، درد و رنج ، کشته شد .
آرامگاه احمد کشوری از خلبانان دلیر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
آرامگاه آذر کاظم لو ، مهماندار هواپیمای بویینگ که در بهمن 1358 ، سقوط کرد و همگی سرنشینان آن ، کشته شدند .
آرامگاه آرنیکا قائم مقامی ، یکی دیگر از نوجوانان کشته شده در اعتراضات جنبش مهسا به سال 1401
آرامگاه اسماعیل رائین ، نویسنده ی کتاب فراماسونری در ایران
آرامگاه اصغر بدیع زادگان از سران سازمان مجاهدین خلق که توسط رژیم پهلوی ، اعدام شد .
آرامگاه امیرعباس هویدا ، نخست وزیر رژیم پهلوی به مدت سیزده سال که با شنیده شدن صدای اعتراضات منجر به انقلاب 57 ، توسط رژیم وقت ، دستگیر و زندانی و پس از پیروزی انقلاب ، اعدام شد .
آرامگاه ایرج امینی افشار از نظامیان برجسته ی پهلوی که توسط انقلابیون ، اعدام شد .
آرامگاه بهادر بهادری قراچه از نظامیان دوره ی پهلوی که توسط انقلابیون ، اعدام شد .
آرامگاه خسرو گل سرخی از مخالفین سیاسی پهلوی که توسط همان رژیم ، اعدام شد .
آرامگاه پرویز فنی زاده ، بازیگر و هنرپیشه ی فیلم های دوره ی شاه
آرامگاه ثاقب شهابی نشاط یکی از برادران دوقلوی شهابی که در جنگ ایران و عراق ، دچار آسیب های جسمی شدند و پس از جنگ و به دلیل همان آسیب ها درگذشتند .
آرامگاه جواد فکوری ، سرهنگ خلبان و فرمانده ی نیروی هوائی جمهوری اسلامی که در رخداد سقوط هواپیما ، کشته شد .
آرامگاه دکتر جمشید پرتوی که پزشک احمد خمینی بود و مشهور شد به دلیل خطر افشای راز مرگ احمد خمینی ، او نیز کشته شده است .
آرامگاه حمیدرضا روحی از نوجوانان کشته شده در اعتراضات جنبش مهسا
آرامگاه حامد ذاکری معروف به حامد هاکان ، خواننده ی دهه ی هشتاد خورشیدی
آرامگاه خدیجه ناصری قاجار ، یکی از فرزندان ناصرالدین شاه قاجار
آرامگاه خدامراد عظیمی که فیلم وی در بخشی از مستند (( برای آزادی )) ، وایرال شد و باعث جلب توجه بینندگان گردید .
آرامگاه داوود کریمی ، یکی از فرماندهان سپاه که به دلیل اختلاف فکری درباره ی حسین علی منتظری با روح الاه خمینی ، از مناصب نظامی ، کنار گذاشته شد و پس از جنگ به دلیل آسیب های ناشی از جنگ ، جان باخت .
آرامگاه رضا استاد حسن بنا ، راننده ی اتوبوسی که راه را بر نیروهای نظامی پهلوی در دوران شلوغی انقلاب بست و توسط همانان ، کشته شد .
آرامگاه روح الاه زم ، از مخالفین سیاسی رژیم جمهوری اسلامی و مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز که اعدام شد .
آرامگاه ژرارد باتااوش ، کمک خلبان فرانسوی هواپیمای حامل روح الاه خمینی مشهور به پرواز انقلاب که تا پایان عمر در ایران ماند . برخی ، اورا جاسوس دولت فرانسه میدانند .
آرامگاه سیروس سخن سنج که در یک سال پس از رفتن شاه از ایران ، توسط گروه شاهین انقلاب اسلامی به دلیل ارتکاب اعمال منافی عفت ، کشته شد .
آرامگکاه سعید امامی ، عامل اصلی قتل های زنجیره ای دهه ی هفتاد و از بانفوذترین عوامل وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی که گفته شد در زندان با داروی نظافت ، خودکشی کرده است .
آرامگاه علی میهن دوست از سران سازمان مجاهدین خلق ایران که توسط حکومت پهلوی ، اعدام شد .
آرامگاه دکتر عبدالاه بهزادی ، ترانه سرای شعر مشهور (( به لاله ی در خون خفته ))
آرامگاه زهرا عاملی ، همسر علی میهن دوست که خود نیز عضو سازمان مجاهدین خلق بود و در رخداد تصادف رانندگی پس از انقلاب ، کشته شد .
آرامگاه شمس الدین قنات آبادی از نزدیکان به دربار پهلوی و عضو مجلس شورای ملی
آرامگاه صابر آتشین ، پدر گوگوش
آرامگاه غلام حسین دانش ، نماینده ی مردم آبادان در مجلس شورای ملی که توسط خلخالی ، اعدام شد .
آرامگاه فریدون صبحی نوری ، برادر گوگوش
آرامگاه فاطمه قائم مقامی ، مهماندار هواپیما که مرگش با قتل های زنجیره ای دهه ی هفتاد ، پیوند خورد .
آرامگاه قاسم علی ظهیرنژاد از نظامیان برجسته ی جمهوری اسلامی
آرامگاه کرامت دانشیان از مخالفان سیاسی پهلوی