ایرانگشت ایران و ایرانگردی سفر
گرمابه ی میرزاکریم
21 فروردین 1394
این گرمابه در خیابان محمّدیّه ، واقع شده و از گرمابه های قاجاری شهر کاسپین است :
1 )) نخستین موردی که در این گرمابه ، دیده ها را مینوازد ، نگاره ی سردر آن است که آمیزه ایست از یک شیر و پلنگ و یک خورشید زردرنگ که اطراف این نگاره با آرایه هایی دیگر ، زیبا شده اند . بر بخش پایینی این نگاره ، تاریخ بازسازی گرمابه ، حک شده است : تاریخ تعمیر این حمّام 1324
2 )) در ورودی ، دریست فلزّی و تازه ؛ جایگاه پیشین درب ، در بخش جنوب باختری گرمابه بوده که پس تر به این جا ( جنوب خاوری ) ، جا به جا شده است .
3 )) پس از ورود از درب و گذراندن یک اتاق بسیار کوچک ، از 17 پلّه ی مرمری ، پایین میرویم . نکته ، این که ، یک کاشی کاری زیبا از سی و سه پل سپاهان در بالای پلّه ها ، به همراه کاشی کاری دیگری از طبیعت ، دیده میشود . وجود کاشی کاری از سی و سه پل ، گمانه ی سپاهانی بودن سازنده ی گرمابه را افزونی میدهد .
4 )) پس از گذراندن پلّه ها و گذر از یک میان دری کوچک ، وارد رختکن گرمابه میشویم که با 58 کمد ، مشخّص شده است . در میان رختکن ، یک حوض سنگی زیبا و بر دیواره های آن ، نگاره های تازه و کهن به چشم میآیند . حالت رختکن ، حالت چلیپایی است که در چهار گوشه ی آن هم ، چاه های مانداب با یک اتاقک کوچک و تاریک ، دیده میشود .
5 )) پس از رختکن ، وارد فضای بزرگ تری میشویم که گرم خانه است ؛ گرم خانه ، در سال های پیشین به دوش و دیواره های پوشاننده ی آن ، مجهّز شده است / در میانه ی گرم خانه ، دو حوض کوچک برای ریختن آب و بهره بردن از آن ، دیده میشود . طاق های گرمابه در بخش گرم خانه ، آشکارتر دیده میشوند .
6 )) از این گرمابه با 1100 متر گستردگی و 800 متر زیربنا به عنوان بزرگ ترین گرمابه ی سنّتی کاسپین ، یاد میشود .
7 )) یکی از ویژگی های این گرمابه ، وجود 9 طاق در بیرون و 9 طاق در درون آن است .
8 )) بخش دیگر گرمابه که در جنوبی ترین قسمت آن ، واقع شده ، خزینه ی آن است که چند سال پیش ، توسّط اداره ی بهداشت ، بسته شده است ؛ خزینه ، حوض بزرگی بوده که مردم با آب گرم آن به شست و شوی بدن خویش میپرداخته اند .
9 )) این گرمابه ، هر روز هفته ، باز بوده و از ساعت 8 بامداد تا 16 ، ویژه ی بانوان و از ساعت 16 تا 22 ، ویژه ی آقایان بوده است ؛ روزهای آدینه نیز به آقایان ، ویژه شده بوده است .
10 )) به گفته ی آقای معصومی ، ورودیّه ی گرمابه از نفری 5 تومان بوده تا نفری 4000 تومان برای روزهای پایانی کار گرمابه . ایشان ، ساختمان این گرمابه را در سال 1375 به مبلغ 17 میلیون تومان ، خریداری کرده است .
10 )) دو باب دست شویی در سمت خاوری حدّ فاصل گرم خانه تا رختکن ، دیده میشوند ؛ گویا در گذشته ، این دو دست شویی ، دارای دو دست شویی متقارن در سمت باختری هم بوده اند که پس تر ها ، با دیوار ، پوشانده میشود .
11 )) بدبختانه در 21 اسپند سال 1393 ، به دنبال ترکیدگی شاه لوله ی آب که در زیر کوچه ، واقع شده بوده ، بخشی از گرمابه و خانه ی مسکونی آقای معصومی که در بالای گرمابه بوده است به صورت کامل ، ویران میشود ؛ در پی این رخداد ، گرمابه ، تعطیل شده و دیگر از آن ، بهره ای برده نمیشود .
آقای معصومی و من
