مازندران گردی

خطّه ی زیبای مازندران را بسیار دوست دارم و اگر بارها بدان جا روم ، باز هم کم خواهد بود . این بار برنامه دارم برای دیدار از سه دیدنی این خطّه ی سبز و البتّه گرم و شرجی . حدود ساعت 15 است که از آبیک با همراهی بچه های هم سفر ، راهی تهران میشویم تا از راه پیروزکوه ، خودمان را به مازندران برسانیم . راه ها ، عموماً خلوت و ترافیک ، روان است ؛ امّا درون شهر تهران ، همانند همیشه شلوغ و پرترافیک میباشد . راه پیروزکوه ، یکی از شاه راه های مهمّ پیوند شهر تهران به استان مازندران میباشد که از زیبایی چشمنوازی نیز برخوردار است . در میان راه ، استراحت میکنیم و خستگی را میزداییم تا سرانجام ساعت 22 به شهر شیرگاه میرسیم . با راهنمایی آقای مهدی سوادکوهی که از راهنمایان مجرّب مازندران میباشد ، به سوی روستای کالیکلا میرویم . از میدان اصلی شیرگاه ، وارد راه سمت چپ میشویم و این راه را تا 12 کیلومتر ، میپیماییم . سپس به سه راهی شیردارکلا میرسیم . این سه راهی را هم به سمت چپ رفته و پس از 11 و نیم کیلومتر به بازرسی جنگلبانی و پاسگاه انتظامی میرسیم . 700 متر پس از این ها ، یک راه شاخه ای در سمت راست مان است که با تابلوی مجتمع پویان ، مشخّص شده است ؛ وارد این راه میشویم و پس از پیمودن 9 کیلومتر به روستای کالیکلا میرسیم . این جا ، آقاحامد میآید دنبال مان و ما را به یک کلبه ی روستایی زیبا میبرد تا شب را در آن بگذرانیم . شب زیبایی را در یک کلبه ی دلچسب روستایی میگذرانیم . من و میرحسین در ایوان میخوابیم تا کمی خنک تر شویم .

کلبه ای که در آن ماندیم …

بامداد دوشنبه پس از خوردن ناشتایی اندک با حسین آقای عبدی ، سوار بر خودرو شده و راهی آبشار میشویم . حدود 20 دقیقه را با خودرو تا روستای شاه کلا که پس از انقلاب شکوهمند اسلامی !!! به امام کلا ، تغییر نام داده ، میرویم . کمی از پایان راه تا این روستا ، خاکی است ولی هموار و مناسب برای گونه های خودروها . ماشین را در جایی مناسب ، پارک کرده و قدم زنان ، دل به جنگل های زیبای منطقه ی لفور میسپاریم .

1 )) آبشار چلاک

در آغاز از روی یک پل چوبی باریک که بر روی رودخانه ی زیبا و کم آب ، بسته شده است ، میگذریم . ساعت آغاز راه را میزنم تا کلّ ساعت به دستم بیاید . آغاز راه ، مصادف میشود با یک دشت زیبای سبز که درختان انبوه ، از دور ، خودنمایی میکنند . پس از مسافتی کوتاه ، وارد راهی میشویم که از میانه ی درختان سربرافراشته ی جنگل میگذرد . راه پاکوبیست باریک و مشخّص ؛ از چند در چوبی میگذریم . چندین کلبه ی کوچک جنگلی را نیز در راه مان میبینیم . یک چشمه ی گوارا هم در راه هست که از آب خنکش میآشامیم . وووووه که آرامش جنگل چه حالی میدهد . درختان ، مانع تابش مستقیم نور خورشید میشوند و جنگل نوردی ما هم در سایه ی دلچسب اینان میگذرد . بیش تر راه ، ساده ، آرام و دلنشین است ؛ برخی از جاهای راه جنگلی ، سخت و بعضاً خطرناک میشود ؛ امّا با کمک راهنما و کوشش خودمان ، به آسانی از این جاهای پرخطر هم میگذریم . پس از دو ساعت و ده دقیقه جنگل نوردی ای که انرژی بخش هزاران چندان مان شد به آبشار زیبایی میرسیم که خوش بختانه از آن جا که دور از دسترس انسان مانده و در ژرفای جنگل ، واقع شده ، بسیار تمیبز و بکر است .

میرحسین و من در زیر آبشار

آبشار چلاک ، یک آبشار سنگیست که حدود 40 متر بلندی دارد . در گویش محلّی به این سنگ ها ، چلاک میگوبند . آب زیبای این آبشار که از بلندی ، فرومیریزد به پایین دست که میرسد به صورت غبارآبی به اطراف میپاشد و منظره ی بسیار فوق العاده ای را به وجود میآورد . یک حوضچه ی شفّاف و دیدنی در پایین دست آبشار به وجود آمده که بر زیبایی این پدیده ی طبیعی میافزاید . در کنار آبشار ، نگاره های خوبی برمیداریم ؛ استراحت میکنیم ؛ ناهار میخوریم و از آب آن به عنوان یادگاری برمیدارم .

من و آبشار زیبای چلاک

من در ژرفای اندیشه به زیبایی آبشار

من و آبشار

یک آبشار کوچک تر نیز پایین تر از آبشار اصلی چلاک ، دیده میشود که آن هم دارای زیبایی بی مانندیست .

من و بچه ها در غبارآب آبشار

حسن آقا و آبشار

زیبایی جنگل لفور

آبشار از دور ، دیده میشود

پای کوبی درختان

دوست داشتنی های سبز

درختان بدین گونه سایه ی خود را بر ما انداخته بودند .

و باز هم آبشار چلاک …

چلاک زیبا

پس از بازدید از این آبشار زیبا و گذران وقتی دلچسب و شاد در کنار آن ، راه را برمیگردیم ؛ حسین آقا را میرسانیم و به سوی بابل میرویم . هنگامی که وارد شهر بابل میشویم ، راه را به سوی قائم شهر ، پی میگیریم . حدود ده کیلومتری که از شهر بابل ، بیرون میرویم ، روستای دری کنده را در سمت چپ راه اصلی میبینیم . وارد این روستا میشویم تا از خانه گنجینه ی بانومکرّمه ی قنبری ، دیدن بکنیم .

2 )) خانه گنجینه ی بانومکرّمه

در یکی از کوچه پس کوچه های روستای زیبای دری کنده ، خانه ای هست وابسته به پیرزنی که چند سال پیش ، درگذشته است به نام مکرّمه ی قنبری . به این خانه که میرسیم ، بدبختانه در آن ، بسته است ؛ با شماره ی نوشته شده بر روی در ( 09112177489 ) ، تماس میگیرم . پسر بانو مکرّمه ، گوشی را برمیدارد و از ما میخواهد که تا 40 دقیقه ی دیگر ، بردباری پیشه کنیم تا برسد . در این فاصله ی زمانی ، ما ، هندوانه به دست ، وارد باغ پسر دیگر بانو میشویم . هندوانه را میخوریم ؛ با پسر بانو ، سخن میگوییم تا کلید برسد .

ورودی این گنجینه ، نفری 20 هزار ریال است . پس از ورود و در حیاط با آرامگاه بانومکرّمه ی قنبری ، رو به رو و سپس وارد خانه اش میشویم . بانو مکرّمه ی قنبری ( از 1307 تا 1384 ) ، بانوی کشاورز از روستای دری کنده ی مازندران که از خواندن و نوشتن ، بهره ای نداشت از 67 سالگی ، نقّاشی را به گونه ای خودجوش ، آغاز کرد و در ده سال پایانی عمرش ، بیش از هزار اثر آفرید ؛ روی در و دیوار ، خاک و سنگ ، کدو و خاک انداز ، کاغذ و بوم . در بریده های گوناگون . گویی بوم او از آسمان است تا خاک . از نخستین نمایشگاهش ( در سال 1374 در تهران ، گالری سیحون ) تا کنون از آثار او ، ده ها نمایشگاه در ایران و جهان ، برگزار شده است .

بنیاد پژوهش های زنان در دانشگاه استکهلم سوئد ، او را در سال 2001 به عنوان زن سال برگزید . ابراهیم مختاری ، فیلمساز ایرانی ، مستند (( مکرّمه ؛ خاطرات و رؤیاها )) به سال 1376 را از زندگی او ، ساخته است که در چندین جشنواره ی جهانی به نمایش درآمده است . هم چنین بانو هالی از مستندسازان امریکایی نیز یک مستند از زندگی وی ، ساخته است .

پس از درگذشت مکرّمه ، خانه ی او در میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده و به یاد او ، هر ساله در زادروز او در روستای دری کنده ، کارگاه نقّاشی ، برگزار میشود که در آن ، کودکان ، زنان و مردان و نیز خودآموخته ها ، شرکت میکنند . دستاورد نخستین کارگاه ( به سال 1385 ) ، 460 اثر بوده و گزینه هایی از سومین کارگاه نقّاشی ( 1386 ؛ با هم دلی دکتر شیدا اردلان از دانشگاه کلمبیای نیویورک ) ، همراه با آثاری از مکرّمه در دانشگاه کلمبیا به نمایش درآمد و دستاورد آن ، جنگی است که از سوی این دانشگاه در سال 2007 ، منتشر شده است . تا کنون ، 8 کارگاه نقّاشی در روستای دری کنده ، برگزار شده است . در همین سال ها ، خانه گنجینه ی مکرّمه ، انجمن دوستداران مکرّمه را تشکیل داد که از سال 1387 با نام انجمن دوستداران هنرمندان خودآموخته ، کار میکند . این انجمن ، کارگاه های سالانه ی دری کنده ، همایش ها و جشنواره ی هنرمندان خودآموخته را در پایان اردیبهشت هر سال ، برگزار میکند . از دیگر کارهای انجمن : آغاز شماره ای کردن خانه گنجینه ی مکرّمه ، شناساندن هنرمندان خودآموخته ی ایران و برگزاری نمایشگاه برای آن ها در همه ی زمینه های هنر . برگزاری نخستین همایش هنرمندان خودآموخته ی ایران ( 15 اردیبهشت 1388 در خانه ی هنرمندان ایران در تهران ) ، برگزاری نمایشگاه آثار بانو اکرم سرتختی و چند هنرمند خودآموخته ی دیگر و نمایشگاه گزیده ی آثار کارگاه سال 1388 دری کنده در گالری دی را میتوان نام برد .

روزنامه ی اکسپرسن سوئد با نوشتن نقدی بر آثار مکرّمه ، او را (( مارک شاگال ایران )) خواند .

گنجینه ی باورز کالیفرنیا در سال 2012 ، طیّ یک ویژه برنامه ، فیلم ، نقّاشی و زندگی مکرّمه قنبری را به نمایش گذاشت .

آقای بلبلی ( پسر بانو مکرّمه ) ؛ حسن ؛ میرحسین و زینب

جایزه ی زن برتر سال 1381 را از رئیس جمهور وقت ، جناب آقای خاتمی دریافت کرد .

آرامگاه بانو در حیاط خانه اش

بیش از 40 نمایشگاه در ایران و دیگر کشورها ، آثار وی را به نمایش گذاشتند .

مراسم بزرگ داشت وی در سال 1384 با نمایش فیلم مستند (( مکرّمه ؛ خاطرات و رؤیاها )) و سخنرانی رئیس گنجینه در گنجینه ی هنرهای معاصر تهران ، برگزار شد .

یکی از مهم ترین دستاوردهای زندگی مکرّمه ، آغاز جنبش هنری هنرمندان خودآموخته در ایران است .

درون خانه ، روی درها و دیوارها و روی یخ چال و گاز ، نقّاشی های زیبای بانو قنبری ، جلب توجّه میکنند ؛ حتّی روی سنگ .

نکته ی جالب گنجینه ، این است که از روی نقّاشی های بانو ، چاپ کرده و بر روی تخته شاسی به فروش میرسانند .

بازدیدمان که به پایان میرسد ، دنبال جایی برای شب مانی هستیم . گویا خانه ی کناری گنجینه ، اتاق کرایه میدهد . با راهنمایی آقای بلبلی و شناساندن ما به صاحب خانه که مرد و زن تنهایی هستند به نام آقای علیزاده ، وارد خانه ی شان شده و با دو تن از مردمان باصفای مازنی ، آشنا میشویم . برای مان ، شام تدارک میبینند و شب خوبی را برای ما میسازند . صبح سه شنبه پس از خوردن ناشتایی در کنار آقا و بانو علیزاده به سمت راه پیروزکوه برمیگردیم .

ما و خانواده ی دونفره ی علیزاده

3 )) کلیسای سرخ آباد

وارد راه پیروکوه میشویم ؛ نرسیده به روستای ورسک ، روستایی به نام سرخ آباد در سمت راست راه اصلی ، دیده میشود . رو به روی این روستا ، یک رستوران بزرگ و مغازه ی موادّ خوراکی با نام سوپر صالحی است که هر دو در یک تورقتگی در کنار راه ، قرار گرفته اند . از ماشین ، پیاده شده و به سوی این مغازه و رستوران میرویم . کلیسا ، پشت این مغازه و رستوران است . در جایی خوانده بودم که کوچک ترین کلیسای ایران و جهان !!! میباشد . راست و دروغش را نمیدانم ولی بسیار کوچک است . یک در چوبی بزرگ و پنج پنجره . بالای در چوبی ، چلیپاییست به شکل چلیپای کاتولیک ها و زیر آن با خطّ انگلیسی و به زبان ایتالیایی ، چیزی نوشته شده است . بدبختانه دومین حرف آن از میان رفته و خوانده نمیشود . درون کلیسا ، یک طاقچه ، دیده میشود که نگاره ای منتسب به مریم بر روی آن ، قرار داده اند . در کلیسا ، بسته است و کسی هم نمیداند که کلید قفلش ، کجاست .

پنجره ی پشتی کلیسا

یکی از پنجره های کلیسا

در کلیسا