کاخ اردشیر

نقش برجسته ی پیروزی اردشیر را که میبینم به سمت کاخ اردشیر میروم ؛ ماشاءالله استان پارس ، پر است از آثار تاریخی ایران باستان به ویژه دوره ی ساسانی . به یک سه راهی میرسم که راه کاخ با تابلو ، مشخّص شده است . برای ورود به محوّطه ی کاخ اردشیر ، 25 هزار ریال میپردازم . محوّطه ایست بزرگ و زیبا که افزون بر سازه ی اصلی ، یک آتشکده هم در گوشه ای از حیاط آن ، قرار دارد . بدبختانه بخش هایی از کاخ باشکوه اردشیر ، ویران شده اند ؛ امّا هنوز هم میتوان به دیدن زیبایی های آرایه ای و معماری آن نشست . دیدن سازه های معماری هم چون گنبد ، پیل گوش ، طاقچه و ستون سنگی ، باعث ایجاد حسّ غرور از قدم زدن در این مجموعه میشود .

اردشیر یکم ، سرزنجیره ی دودمان ساسانی ، کمی پیش یا اندکی پس از پیروزی بر اردوان پنجم ، آخرین پادشاه اشکانی در نزدیکی شهر گور که خود ، بنیانگذار آن بود و در کنار برکه ای که هم چنان جوشان است ، یکی از مهم ترین ساختمان های دوره ی ساسانی را ساخت . این سازه که از سنگ لاشه و ملات گچ ، ساخته شده به کاخ اردشیر یا آتشکده ، نامدار است . این ساختمان از سه بخش ، تشکیل یافته است :

بخش نخست ایوانی است بلند که چهار تالار بزرگ ، دو تالار در هر سوی ایوان ، بر آن ، ایستاده اند .

بخش دوم در پشت بخش نخست ، قرار گرفته و از سه تالار بزرگ گنبددار ، تشکیل یافته است . این تالارها هم با یک دیگر و هم با ایوان اصلی و تالارهای کناری آن ، پیوند دارند .

بخش سوم ، دربردارنده ی یک حیاط دوایوانی و تالارهای اطراف آن است .

از ویژگی های این سازه ، گونه ی آرایه های گچبری آن است که به تقلید از سردرهای سنگی کاخ های هخامنشی ، ساخته شده اند . نمای بیرونی ساختمان نیز با نیم ستون های گچی ، آراسته شده است . افزون بر این ، گنبدهای سه گانه ی سازه در کنار گنبد سازه ی دژ دختر از جمله کهن ترین نمونه های گنبد در ایران به شمار میآیند .