مرکزی گشت

اشکان هاشمی 17 فروردین 1397 بازارها, گوناگون, مرکزی, مسجدها ارسال دیدگاه 1,715 بازدید

شوربختانه استان مرکزی ، یکی از نقاط ایران است که از دیدگاه گردشگری ، کم تر شناخته شده است . در سفر یک روزه ای به سه دیدنی تاریخی این استان ، سر زدیم و کوله باری از عکس و تجربه را اندوختیم .

1 )) قنات ابراهیم آباد

از قزوین که به سمت اراک میرویم ، اندکی پیش از اراک در سمت راست راه ، تابلوی روستای ابراهیم آباد ، دیده میشود . وارد روستا میشویم و پرسان پرسان به سراغ قنات نامدار این روستا میرویم . گفته میشود که این قنات ، ثبت جهانی شده است ؛ ولی هیچ گونه تابلویی دالّ بر این موضوع در این جا ، نصب نشده است . روی قنات را بهسازی کرده و راه آبش را جوی کشی نموده اند . آب قنات از مدخلی ، بیرون میآید و در جوی ، روان میشود .

قنات ابراهیم آباد ، یکی از قنات های کهن ایران و استان مرکزی است که به گونه ی یک رشته ی دراز خاوری ـ باختری به درازای یازده کیلومتر از کوه های هفتاد قلّه ، سرچشمه گرفته و تا درون آبادی ابراهیم آباد ، پی گرفته میشود . این قنات در دو بافت مارنی ( شولانی ) و کنگلومرائی یا به گفته ی اهالی ، سِر ، ایجاد شده و با شیب ملایمی از سرزا ( مبدأ ) به مظهر میرسد . نخستین چاه قنات که مادر چاه آن ، شناخته شده و در جای نامدار به سِرزاست در منطقه ی هفتاد قلّه و در جای پشت گورستان ، قرار گرفته است . این قنات ، دربردارنده ی رشته ی اصلی و دو رشته ی شاخه ای است که در جای رشته ی رونا و قوشد ، خوانده میشود . شاخه ی اصلی ، دارای 311 ؛ رشته ی رونا ، دارای 15 و رشته ی قوشد ، دارای 22 حلقه چاه میباشد .

به گونه ی کلّی ، این قنات ، حدود 100 هکتار از زمین های روستای ابراهیم آباد را سیراب میسازد . قنات ابراهیم آباد که با دانش بومیان و شناختن آن ها از فنّاوری ایرانی قنات ، شکل گرفته ، نقش مهمّی در فراهم کردن آب موردنیاز کشاورزی و حتّی آشامیدنی اهالی روستای کهن ابراهیم آباد از هنگامه ی شکل گیری تا به امروز داشته و و روان و زنده به عنوان یک عنصر تاریخی باارزش به زندگی خود ، ادامه داده است .

این اثر تاریخی ـ فرهنگی با شماره ی 31150 مورّخ 12 آذر 93 در سیاهه ی آثار مردمی کشور به ثبت رسیده است .

یکی دیگر از جاهایی که در برنامه ی بازدید امروز گنجانده بودم ، روستای امان اباد بود ؛ روستایی که در جایی درباره اش خوانده بودم که نام همه ی کوچه ها و خیابان هایش ، ایرانی هستند ؛ از جمله کمبوجیّه ، دموکراسی ، اشکانیان و … حتّی در گوگل مپ هم این روستا با چنین نام هایی ، ثبت شده است ؛ امّا با مراجعه به روستا ، هیچ اثری از هیچ نام ایرانی بر کوچه ها و خیابان ها نمیبینیم و این ، مایه ی شگفتی منیشود . از اهالی هم که میپرسیم با حیرت یا خنده ی شان ، رو به رو میشویم .

به شهر اراک میرویم و سراغ بازار اراک .

2 )) بازار اراک

بازارهای شهرها حتّی در روزهای تعطیل ، جان میدهند برای قدم زدن ، موشکافی و نگاره برداری . بازار اراک ، یک راسته ی مستقیم و دراز است که سقفش ، بازسازی شده و دارای نورگیرهای زیبایی هم هست و هنوز نیز مغازه های قدیمی در آن ، دیده میشوند .

اتز جمله جاهایی که در بازار اراک میبینیم : بازار سرای کتاب فروش ها ( که بسیار شکیل ، زیبا و دیدنیست . ) ؛ چهارسوق بسیار خوش ساخت بازار ؛ سرای تقوائی ؛ سرای صندوق سازها ؛ سرای فلسطین ( موقوفه ی آیت الله حاج آقا محسن اراکی و حاج ابراهیم قدیر ، مصرف : 1 ) طلّاب و روحانیّون اراک 2 ) کمک به مستمندان ، فقرا و مساکین 3 ) دبیرستان صمصامی بیات ، تعداد رقبات : سرای فلسطین ، سال وقف حاج آقا محسن 1299 ـ 1383 هجری قمری ) ؛ سرای قمی ؛ سرای مهدیّه ؛ سرای نقشینه ؛ سرای نوذری ؛ سرای هزاوه ای ها ؛ سه تا سقّاخانه ؛ گذر آقاضیاء الدّین ؛ گذر لوطی هاشم و مسجد قبله بازار

سقّاخانه

سرای کتاب فروش ها

در سرای صندوق سازها

مهدی ، شیما ، من و احسان

از بازارگردی که آسوده میشویم به ناهار و شکم گردی میپردازیم .

پس از ناهار ، احسان و مهدی برای بازدید گرمابه ی چهارفصل میروند و من و شیما هم در خودرو ، استراحت میکنیم .

چون وقت داریم به پیشنهاد دوستان در راه برگشت به مسجد فراگیر ( جامع ) ساوه میرویم .

3 )) مسجد فراگیر ( جامع ) ساوه

به آسانی میتوان با خودرو تا نزدیکی در ورودی مسجد رفت و پس از پرداختن نفری 25 هزار ریال ، وارد مسجد زیبای ساوه شد . البتّه پیش از ورود به مسجد ، این گنبد زیبا و برافراشته ی آن است که دل را میرباید . اگرچه به نظر بازسازی شده ولی هنوز دلربا و پرستیدنیست . ورود به مسجد در این ساعت پس از نیم روز ، هم راه میشود با دیدن پرتوهای رنگی که بر دیواره و سقف راهروی آن ، نمود پیدا میکند .

همان جا هم نمونکی از مسجد ، دیده میشود و یک گنجینه ی زیبا و کامل از کشفیّات باستان شناسی و تاریخ مسجد . وارد حیاط که میشویم با یک مسجد سه ایوانی باشکوه ، رو به رو میگردیم که ما را به عکس گرفتن ، فرامیخواند . به راستی که مساجد از زیباترین معماری های ایرانی ـ اسلامی هستند . چند محراب بسیار دیدنی هم در مسجد ، دیده میشوند .